SCAN0332

Dr n. bioi. Henryk Różański pracuje w Katedrze i Zakładzie Historii Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Jest także dyrektorem Działu Badań i Rozwoju firmy Adifeed. Autor 70 prac naukowych z biologii, historii medycyny i farmacji, toksykologii, farmakologii, medycyny środowiskowej i pracy oraz fitochemii. Wieloletni stypendysta szwajcarskiej Fundacji Buchnera.

dotyczące składników i sposobu sporządzania leków zebrane były w księgach o lekach - Antidota-ńum. Powołana w 1859 r. Szwajcarska Komisja Far-makopealna wydała pierwszą ogólnoszwajcarską farmakopeę Pharmacopoea Helvetica I. Ostatnia to Pharmacopoea Helvetica XI (2008). Od 1969 r. Farmakopea Szwajcarska jest ujednolicana z Pharmacopoea Europea.

Szwajcaria jest członkiem Europejskiego Naukowego Stowarzyszenia Fitoterapii (ESCOP), która wydaje monografie i opinie poświęcone roślinom leczniczym, surowcom zielarskim i metodom ziołolecznictwa. Nad bezpieczeństwem stosowania środków leczniczych czuwa Szwajcarski Instutut Środków Leczniczych w Bernie. Szwajcarskie Medyczne Towarzystwo Fitoterapii prowadzi szkolenia i specjalizacje, przygotowuje materiały edukacyjne z zakresu ziołolecznictwa dla farmaceutów, droge-rystów, lekarzy, weterynarzy.

Z fitoterapii szwajcarskiej

Trudno w krótkim artykule przedstawić bogactwo surowców wykorzystywanych w szwajcarskiej fitoterapii. Oto niektóre charakterystyczne dla tego obszaru: skrzyp zimowy - napary przy stanach zapalnych układu moczowego, kamicy moczowej, jako środek odtruwający, przeciwwysiękowy i moczopędny; widłak goździsty - napary przy stanach zapalnych pęcherza moczowego, zaburzeniach trawiennych, chorobach pęcherzyka żółciowego, wątroby, żołądka i jelit, a zewnętrznie do leczenia odleżyn, wyprysków swędzących, łuszczycy, łupieżu, żylaków i czyraków; języcznik zwyczajny - herbatki zalecane przy kaszlu, nieżycie i zakażeniach oskrzeli, chorobach wątroby i biegunce; paprotka zwyczajna - środek moczopędny, odtruwający, wzmagający wydzielanie żółci, podawany przy chorobach metabolicznych i kaszlu; porostnica wielokształtna - wyciągi alkoholowe jako środek immunostymulujący, wzmacniający i poprawiający czynności wątroby; mech płonnik - wyciągi alkoholowe z ziela, podawane przy infekcjach i nieżytach układu oddechowego; juka - wyciągi wodne i wodno-alkoholowe stosowane w leczeniu chorób układu żółciowego i stanów zapalnych skóry; świerk, jodła, kosodrzewina - napary, syropy z pączków i igliwia w leczeniu przeziębienia, grypy nieżytu układu oddechowego, chorób reumatycznych i artretyzmu, ogólnego osłabienia, olejki do wcierania jako środek rozgrzewający do inhalacji; żywotnik - środek immunostymulujący i przeciwwirusowy w postaci gotowych preparatów, zewnętrznie w formie nalewki i olejku do wcierania przy reumatyzmie, dnie, brodawkach, zapaleniu mięśni i nerwobólach; jałowiec - środek moczopędny przeciwobrzękowy, rozgrzewający i wzmacniający, zewnętrznie olejek i nalewka do wcierania w skórę przy przeziębieniu, chorobach reumatycznych, mięśnio- i nerwobólach, do inhalacji przy nieżycie układu oddechowego; czosnek niedźwiedzi - napary przy miażdżycy, nadciśnieniu, zakażeniach układu oddechowego, nieżytach przewodu pokarmowego i chorobach skórnych; kokoryczka wielokwiatowa i wonna - nalewki, napary z kłączy i ziela w leczeniu nadciśnienia, niewydolności krążenia, cukrzycy przewlekłych metabolicznych chorób skórnych, obrzęków i reumatyzmu; dziewanna - napary w leczeniu nieżytu układu oddechowego, zewnętrznie w maściach do leczenia czyraków i trudno gojących się ran; werbena - napary w leczeniu przeziębienia, grypy, kaszlu, zapalenia oskrzeli; dąbrówka - środek „czyszczący krew”, leczący nieżyt żołądka, niedomogi wątroby i choroby skórne; karbieniec - napary z ziela w leczeniu nadczynności tarczycy, środek obniżający poziom prolaktyny we krwi; czyściec - w leczeniu chorób neurologicznych, zaburzeń nerwowych po urazach; poziewnik - jako środek krzemionkowy, przeciwzapalny, przeciwwysiękowy, pobudzający gojenie ran, uszczel-mający i wzmacniający naczynia krwionośne; szanta - napary z ziela stosowane w kamicy żółciowej i stanach zapalnych wątroby, środek wykrztuśny i przeciwast-matyczny, także w leczenu atonii macicy; ożanka - w leczeniu nieżytu oskrzeli i gardła, ostrego kaszlu, przewlekłego kataru nosa i bezsenności; głowienka - środek wykrztuśny przy nieżycie układu oddechowego, do płukania gardła i jamy ustnej przy stanach zapalnych i owrzodzeniach; jastrzębiec kosmaczek - w leczeniu zaburzeń metabolicznych, stanów zapalnych układu moczowego, jako zioło odtruwające, moczopędne i żółciopędne; popłoch - przy skąpo-moczu, kamicy moczowej, osłabieniu serca, chorobie wrzodowej.

dr Henryk Różański

styczeń - ■'marzec QOOQ

PANACEA GEM