Scan10 (4)

Odradzanie się nacjonalizmu, tworzenie własnej tożsamości i odrębności są zjawiskami złożonymi i trudnymi do jednoznacznej, interpretacji. Z jednej strony," wzrost nacjonalizmów odegrał i odgrywa pozytywną rolę, przyczyniając się do upadku reżimów komunistycznych w Europie Środkowej, z drugiej natomiast, hamuje procesy rozwoju demokracji i doprowadził, co najlepiej obrazuje przykład byłej Jugosławii, do gwałtownych konfliktów zbrojnych na tle etnicznym. Jedną z przyczyn tego stanu rzeczy była sztucznie narzucona w okresie tzw. realnego socjalizmu unifikacja, połączona z negowaniem odrębności narodowych, dyskryminacją i wynaradawianiem mniejszości narodowych. Stąd „erupcja tłumionych przez dziesięciolecia uczuć narodowych z reguły przybiera groźną konfliktogenną formę. Nacjonalizm może prowadzić do pozytywnego wzrostu tożsamości narodowej, a w konsekwencji ułatwiać procesy integracyjne. Może także prowadzić do wynaturzeń, wzrostu antagonizmów i walk etnicznych oraz hamować rozwój demokracji, może doprowadzać do rozwoju terroryzmu i eskalacji napięć, co najlepiej widoczne jest na Bliskim Wschodzie. Poważnym wyzwaniem dla współczesnego państwa jest przestępczość zorganizowana, obejmująca handel narkotykami, „pranie brudnych pieniędzy”, wspomniany terroryzm, korupcję, wymuszanie okupu. Szczególne potencjalne zagrożenie dla demokratycznych struktur państwa, społeczeństwa obywatelskiego, rządów prawa i gospodarki rynkowej, stanowi przestępczość zorganizowana mogąca funkcjonować często w wymiarze międzynarodowym. Współczesne państwa nie są z reguły przygotowane do samodzielnego, skutecznego zwalczania nowoczesnych struktur przestępczych i coraz bardziej wyrafinowanego ich działania. Skuteczne zwalczanie przestępczości międzynarodowej, w tym terroryzmu, wymaga ścisłej współpracy międzynarodowej na wielu polach działania, z systemem informacyjnym na czele.

Jak wspomniano wyżej, w niektórych pracach wyodrębnia się jeszezeoriną sfe-rębezpieczeństwa, którą nazwanojbezpieczeństwo psychospołeczne. Teh"sąk-J.6r bez^ećzeństwarW^u2ą1riie^ utożsamiany może być z poprzednio omówio\ /nym bezpieczeństwem społeczno-kulturowym, do którego należą również oddział 'łykanie psychologiczne na człowieka^społeczeństwo i państwo.    .

^ \A? óstatnirrrókreśie zauważono jeszcze inne postrzeganie bezpieczeństwa, /tzw. bezpieczeństwo obywatelskie. Dotychczas tę sferę zagrożeń obejmującą ' bezpieczeństwo obywatelskie postrzegano jako bezpieczeństwo wewnętrzne, publiczne, powszechne, porządek publiczny, nadzwyczajne zagrożenia środowiąka,\

klęski żywiołowe itp.    ........... ..........

- • Bezpieczeństwo obywatelskie¹ - stan otoczenia cywilizacyjnego i środowiska naturalnego, w którym obywatele i ich wspólnoty nie odczuwają zagrożenia swego istnienia, ani podstawowych interesów życiowych, ponieważ zapewnienie przez państwo formalnych, instytucjonalnych i praktycznych gwarancji ochrony jest wyr starczające i społecznie akceptowalne. Dotyczy ono sytuacji zagrożenia prawa do ochrony życia, zdrowia i mienia oraz dziedzictwa kulturowego, obejmując wszystkie

rodzaje zagrożeń (wewnętrzne i zewnętrzne, naturalne i technologiczne, wojenne). Bezpieczeństwo ta związane jest z obowiązkiem państwa i władz publicznych do zapewnienia bezpieczeństwa współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Zadanie to realizowane jest w ramach systemu bezpieczeństwa obywatelskiego. System ten twojzy zespół norm i gwarancji prawnych oraz sposób zorganizowania organów władzy, administracji publicznej i innych osób prawnych, stwarzając formalne i praktyczne warunki ochrony obywateli przed zjawiskami groźnymi dla życia i zdrowia lub powodującymi straty materialne oraz minimalizowanie ich skutków i kształtowanie otoczenia sprzyjającego harmonijnemu i zrównoważonemu rozwojowi społeczeństwa. System posiada charakter otwarty i w razie potrzeby jest wspomagany przez SZ RP. Zadania systemu realizowane są przez organy władzy i administracji publicznej, organizacje humanitarne i inne organizacje społeczne, pozostałe osoby prawne oraz osoby fizyczne.

Z pojęciem bezpieczeństwa obywatelskiego związana jest infrastruktura krytyczna, która poprzez monitorowanie oraz ochronę warunkuje bezpieczeństwo. Zatem posiadanie odpowiedniej informacji (w kategoriach geoiriformacji oraz informacji technicznej) jest jednym z wyznaczników ochrony. Pod pojęciem infrastruktury krytycznej rozumie się urządzenia, instalacje i usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli, powiązane ze sobą więzami funkcjonalnymi oraz zapewnienie sprawnego funkcjonowania organów władzy i administracji pu-blicznej, a także instytucji i przedsiębiorców./lnfrastruktura krytyczna obejmuje przede wszystkim..systemy:

-    -zadpatrzenia w energię i paliwa,

-    telekomunikacyjne, gromadzenia i przekazywania informacji,

-    bankowe i finansowe,

-    zaopatrzenia w żywność, wodę oraz opieki zdrowotnej,    ^

-    transportowe i komunikacyjne,    x*r"

- ratownicze oraz zapewniające funkcjonowanie organów władzy publicznej, )

w szczególności w sytuacjach kryzysowych i stenach nadzwyczajnych. __

" Wrałnaeh- kompetencji i zakresu odpowiedzialności systemu^bezpieczeństwa obywatelskiego funkcjonują działania przygotowania się do reagowania na wypadek wystąpienia zdarzeń i sytuacji kryzysowych, z którymi to działaniami nierozerwalnie związane jest wsparcie geoinformacyjne, odgrywające jedną^z .zasadnj-czychjólwarunkuiacychdziałanie w przestizeni_;lDo realizowanych w jego ramach"^

/

zedsięwzięć należą:

przygotowanie planów ochrony,

udostępnianie informacji pochodzących z systemów mpnitorowania zagrożeń², analiza informacji o stanie bezpieczeństwa, organizowanie i utrzymanie elementów systemu monitorowania³, gromadzenie i przetwarzanie danych oraz ocena zagrożeń, monitorowanie, analizowanie i prognozowanie rozwoju zagrożeń,

i

21

1

Na podstawie Projektu Ustawy o bezpieczeństwie obywatelskim (z dnia 21.08.2003 r.); URL: <http://www.mswia.gov.pl/index1_b.html>, (stan akt: 16.10.2003 r.).

2

¹⁸ Tamże, art. 5.

3

Tamże, art. 6,7.