SDC11105

Ewolucja sztuki wraz z koncepcji jej konserwacji

jako opieka artystyczna godna twórców tej miary jak Rafael Santi a w stosunku do pomniejszych dzieł — amatorów lub rzemiosła malarskiego. Druga połowa XVIII w. była czasem określenia wielu uregulowań — teorii i koncepcji dziedzictwa, terminów dotyczących kultury, sztuk pięknych, a także wyodrębnienia konserwacji. Rozwój technik i technologii artystycznych właściwych konserwacji wraz z wielką infuzją interdyscyplinarnych nauk o sztuce doprowadził konserwację i restaurację dzieł sztuki w latach trzydziestych XX w. do form nauki i sztuki.

Idea akademickiej edukacji na polu opieki nad dziełami sztuki i kilkadziesiąt lat jej realizacji doprowadziły w latach dziewięćdziesiątych XX wieku do powstania koncepcji „konserwacji-restauracji dzieł sztuki", funkcjonującej jako nauka połączona z praktyką, które to składają się na dzisiejszy profil sztuki konserwacji. We współczesnej koncepcji konserwacji, podobnie jak w medycynie, preferuje się postępowanie w duchu zasady primum non nocere i preferencji dla wykonywania jedynie niezbędnego minimum interwencji konserwatorskich na oryginalnej substancji zabytkowej. W XX wieku normą w opiece nad sztuką i teorii konserwatorskiej stała się obiektywizacja interdyscyplinarnych badań i wymóg podstawy naukowego faktu w rozpoznaniu dzieła i w diagnozie konserwatorskiej. Współczesne znawstwo dzieł sztuki pozyskuje materiał pomocniczy z szeregu dziedzin pokrewnych, m.in. fizyki, chemii, mikrobiologii i innych badań adaptowanych dla potrzeb nauki i sztuki konserwacji zabytków. Dynamiczny rozwój analityki instrumentalnej stosowanej w ścisłym związku z projektem konserwatorskim stanowi ogromne wyzwanie dla poznania wielu niezbadanych tajemnic dziel sztuki. Odkrywczy charakter badań konserwatorskich stal się heu-rystyką humanistycznych interpretacji na polu historii sztuki, czego niedawnym przykładem był projekt „Serenissima" pokazujący dzieła malarzy weneckich w świetle badań technologicznych i historycznych oraz konserwacji W Europie w ślad za podobnymi doświadczeniami idą kompleksowe tendencje edukacyjne, wzajemne uzupełnianie się i przenikanie dziedzin, zogniskowanych wokół sztuki. Podobna praktyka ma mocne podstawy, by zaistnieć w Polsce, chlubiącej się długą tradycją interdyscyplinarnego wyższego kształcenia konserwatorów.

Okresem uświadomienia przełomu kulturowego, powstawania białych plam w historii najnowszej sztuki, jej efemerycznośd i złożoności zagadnień związanych z jej zachowaniem są ostatnie dziesięciolecia. Drugim znamiennym rysem naszych czasów jest swoista „dekoloniza-cja" naszego myślenia o kulturze i konserwacji dzieł sztuki. Odrębność tradycji Dalekiego Wschodu w postrzeganiu istoty dziedzictwa materialnego i niematerialnego wywołała szacunek dla wielowiekowych zwyczajów wymiany elementów świątyń na nowe, obecny zarówno w japo*    I