skanowanie0014

Mimo że Wells Fargo jest dziś nowoczesną i odnoszącą sukcesy firmą bankową, nie zapoi o swojej przeszłości. Na przykład, prowadzi obszerne archiwum swoich starych dokumentów bankowych ^rejestrów, ma- nawet pełnoetatowego historvka.firmv.~ Również nowi menedżerowie banku są zagwianuani: z ^historią firmy! Zainteresowanie historią pomaga Wells Fargo zachować kulturę organizacji i chronić swoje dziedzictwo. Przyniosło to jednak również wymierne korzyści finansowe. Nąpraykład, ]>ank został,pstątnip pożwany do sądu, o 480 min doi. za rzekomą kradzież od konkurencji TOmy^ ópe^ji z.kartami kredytowymi. Zapisy historyczne wykazały jednak ostatecznie, że w istocie n^ytp jwłaśnie menedżerowie Wells Fargo pierwsi rozwinęli ten pomysł'.

Menedżerowie w Wells Fargo doceniają znaczenie historii. Podobnie "również wiele innych spółek docenia wartość pamięci o swojej ^przeszłości¹. Na przykład Polaroid Corp., Consolidated Edison Co. \qI New York, AT&T czy Navistar International Corp. starały się zachować informacje o swojej .przeszłości i dziedzictwie³. Również Lloyds of London, Honda Motor Co. Ltd., Nestle SA i Unilever często odwołują się do s^icnlnstorycznych korzeni.

^:;^^^^7^7.i^ł'iiiniejs7.y przedstawia przegląd historii i ewolucji myśli w dziedzinie zarządzania, który,, i wam pozwoli na lepszą ocenę znaczenia historii we ■współczesnym życiu gospodarczym.®Rozpoczynamy od określenia historycznego ^bntiskstufzarządzania. Następnie omawiamy trzy tradycyjne spojrzenia na zarządzanie —klasyczne, behawioralne i ilościowe. Potem przedstawiamy systemowe '^^sytu^^ńe podejścia do teorii zarządzania, które pomagają zintegrować trzy tradycyjne spojrzenia. Na koniec omawiamy popularne teorie zarządzania z lat '?^^^^jityćh'i^v'iiiektóre współczesne wyzwania zarządzania.

W#®

Rola teorii i historii w zarządzaniu

Mfp^i. &agment\ma wykazać, iż znajomość zarówno teorii, jak i historii może 3 b^ pj^^ną.dlą praktyków zarządzania. Ustalamy następnie historyczny kontekst Iząpadzania i ukazujemy ważnych prekursorów teorii zarządzania.

Znaczenie teorii i historii

^^KTs^p.knSrzy ludzie podają w wątpliwość wartość historii i teorii. Ich argumenty ^^^y2cToparte na założeniu, ₅ że historią nie ma żadnego odmesienia do współczesnego społeczeństwa, a teoria jest wiedzą abstrakcyjną, wyzbytą praktycz-nej użyteczności. W rzeczywistości jednak zarówno teoria, jak i historia mają l^to^ne^ńaęzenie dla' współczesnych menedżerów.

teoria? Teoria dostarcz po prostu ram pąięciowychdla wiedzy^jią Ipodstawie. której możną,pląnow.ać działania. Teorie zarządzania, wykorzystywane |dp_v budowy organizacji i prowadzenia ich ku wytyczonym celom, są osadzone na

66    ii Wprowadzenie do zarządzania

rzeczywistym gruncie⁴. - Praktycznie każda organizacja wykorzystująca linie montażowe (taka jak Emerson Electric Co., Black & Decker Corp. czy Fiat S.p.A) czerpie z tego, co opisujemy w dalszej części rozdziału jako naukową organizację pracy. Wiele organizacji, w tym Kimberly-Clark Corporation, Borden Inc. i Seiko, wykorzystuje spojrzenie behawioralne (które również przedstawimy dalej) do poprawy zadowolenia i motywacji pracowników. Byłoby też trudno wymienić dużą firmę, która nie wykorzystywałaby przynajmniej jednej techniki należącej do ilościowego spojrzenia na zarządzanie. JSfa przykład, detaliści. tacy jak Safeway Stores Inc. czv KmarLCorp.lJia^co dzień używają formuł naukowego zarządzania w celu określenia niezbędnej .liczby-stanoffiisk kasowych. Dodatkowo, większość menedżerów wypracowuje i doskonali własne teorie dotyczące właściwego prowadzenia ich organizacji i kierowania zachowaniem pracowników. Na przykład, Andrew C^oye,maczęlny dyrektpr,.In.teLCoip.,.Qpracowd własną operacyjnąjteorię organizacji. Podstawą tej teorii iesL stwierdzenie, że organizacje muszą się stać bardziej ruchliwe f bardziej wrażliwe na sypnał^ ótoczemar^oye stosuje swoją teorię w Intel, przekształcając swoją firmę według tego wzorca⁵. We wstawce „Zarządzanie w praktyce” wyjaśniamy nowe podejście do teorii zarządzania, które wykorzystują niektóre organizacje.

■ Zarządzanie uprawiano od setek lat Na przykład, historyczna świątynia Machu Piechu została zbudowana w Peru przez robotników inkaskich w XV wieku. Ogromne prostokątne głazy stykają sią ze sobą tak ściśle, że nie można między nie wsunąć nawet ostrza noża. Dziś taki projekt byłby ogromnym przedsięwzięciem. Mógł on być zrealizowany przez Inków tylko po starannym zaplanowaniu i przy precyzyjnej koordynacji.

Dlaczego historia? Jak zaznaczono we wprowadzeniu do rozdziału, świadomość i zrozumienie ważnych elementów rozwoju historycznego ma również duże znaczenie dla współczesnych menedżerów ⁶. Zrozumienie historycznego kontekstu zarządzania daje poczucie ciągłości historycznego dziedzictwa i może pomóc menedżerom w unikaniu, błędów popełnionychprzez innych. Większość kursów historii Stanów Zjednoczonych poświęca jakąś część rozwojowi gospodarczemu kraju, włącznie z rewolucją przemysłową, początkami ruchu robotniczego, wielkim kryzysem, a także przedstawia takich kapitanów amerykańskiego przemysłu, jak Comelius Vanderbilt (koleje), John D. Rockefeller (ropa naftowa) i Andrew jCamegie (stal). Osiągnięcia tych i innych przemysłowców znalazły odzwierciedlenie w kształcie współczesnej kultury⁷. Wielu menedżerów zdaje sobie sprawę z. korzyści, jakie mogą wynikać z lepszego zrozumienia historii w ogóle. Na przykład łan M. Ross z AT&T Bell Laboratories przytacza The Second World War Winstona Churchilla jako książkę, która wywarła wielki wpływ na jego podejście do przywództwa. Wśród innych książek często wymienianych przez menedżerów jako mające znaczenie dla współczesnych problemów działalności gospodarczej znalazły się takie klasyczne dzida, jak Republika Platona, Iliada Homera oraz Ksiątę Machiavellego⁸. ¹

1

Ewolucja zarządzania 67