hiszpańska ( 1978)
niemiecka ( 1969 ) Uzupełnić ( podać definicje tych partii)
Każda partia w różnym stopniu określa minimalną liczbę członków założycieli, różne są też instytucje rejestrujące partie, a także różny jest poziom klauzuli zaporowej. O rozwiązaniu partii polit. mogą decydować następujące organy:
Tryb. Konstytucyjny ( Polska, Niemcy )
Sąd Najwyższy ( Bułgaria )
Minister Sprawiedliwości ( Finlandia) właściwy organ sądowy ( Hiszpania)
Możemy wyróżnić 3 formy finansowania : finansowanie z budżetu państwa dochody uzyskiwane z własnej działalności i majątku świadczenia osób prywatnych i prawnych oraz grup interesów Argumenty .za” i „przeciw” finansowaniu partii polit. z budżetu państwa :
Za:
• zapobieganie przekształcania się partii w pogoni za majątkiem w dochodowe przedsiębiorstwa
• uwalnianie partii spod nacisku zorganizowanych interesów partykularnych, czyli obrona przez skorumpowaniem
• wyrównacie szans partii w systemie partyjnym, zwłaszcza tam, gdzie w ustawodawstwie występuje ochrona mniejszych partii
• stworzenie partiom finansowej gwarancji dla ich stałej działalności polit.-organizacyjnej
• stabilizacja systemu partyjnego w którym mogłyby utrzymać się tylko te partie, które posiadają, dzięki datacjom z budżetu państwa, stały i prężnie działający aparat partyjny umożliwiający odnoszenie sukcesów w rywalizacji wyborczej.
Przeciw ( może doprowadzić do )
• osłabienia opozycji w systemie partyjnym
• petryfikacji ( utrzymania ) status quo w systemie partyjnym
• umożliwienia organom państwowym pewnej ingerencji w wew. sprawy partii poprzez zobowiązanie partii do składania sprawozdań finansowych
• wzmocnienia procesów etatyzacji partii polit.
• zmniejszenia się stopnia zorganizowania partii polit. w sytuacji , gdy ich działalność w mniejszym stopniu jest uzależniona od wsparcia finansowego jej członków
• niebezpieczeństwa wzmocnienia partyjnej biurokracji kosztem członków partii
formy i warunki współpracy lub rywalizacji partii polit. w walce o zdobycie władzy polit., albo w jej sprawowaniu
Tendencje systemu partyjnego :
tendencja do ograniczania systemu partyjnego do stosunku miedzy samymi partiami
tendencja do utożsamiania systemu partyjnego z pojęciem systemu polit. lub ustroju polit.
państwa
W naszym rozumieniu w skład systemu partyjnego wchodzą wyłącznie partie polit. funkcjonalne w stosunku do systemu, z pominięciem innych różnego rodzaju organizacji społ., których oddziaływanie nie stwarza nowych jakościowo treści i programów polit., zwiększa zaś zakres intensywności oddziaływania na państwo tej czy innej partii polit. W systemie partyjnym mogą więc działać jednie partie legalnie działające, które opierają swoją wew. strukturę oraz metody działania na zasadach demokratycznych.
Typologie systemu partyjnego :
1. podział klasyczny ( wg ilości partii): dwupartyjne
wielopartyjne
jednopartyjne
2. wg kryterium jakościowego
oparte na zasadzie konkurencyjności ( swobody tworzenia i działania partii) nie dopuszczające konkurencyjności Płaszczyzny ograniczeń konkurencyjności:
• delegalizacja jakiejś partii w systemie
• niedopuszczenie jakiejś partii do udziału w wyborach, lub taka manipulacja ordynacją wyborczą, która obniża szansę niektórych ugrupowań
• trwałe wykluczenie partii z udziału w rządach, pomimo iż jest reprezentowana w parlamencie
3. -//-//-//-
hegemoniczny, w którym 1 partia zostaje u sterów rządów przez czas dłuższy zmienny, charakteryzujący się częstą zmianą partii u steru rządów
6