134
■ Prawo Mas w dla rozkładu prędkości cząsteczek opisuje rozkład prędkości .-.ąstcczck gazu doskonałego pozostającego w równowadze termodynamicznej, na który r.ic działają żadne siły zewnętrzne. Rozkład len ustala ęię w wyniku zderzeń między cząsteczkami w ich bezładnym ruchu cieplnym.
■ Na rysunku po prawej stronic przedstawiono prostokątny układ współrzędnych V; ,V | i V; i składowe wektora prędkości cząsteczki gazu doskonałego). Prędkości każdej cząsteczki odpowiada punkt na rysunku.
Punkty, które wyobrażają prędkości cząsteczek z przedziału od v do v ♦ dv, są zawarte między sferami o promieniach v i v + dv Objętość lego obszaru wynosi 4itv2dv Liczbę cząsteczek, których prędkości są zawarte w przedziale (v, v + di1) można przedstawić
wszyrJach cząsteczek. Powyższy w2Ór można również przedstawić w postaci d\«, \/ iv)dv. Wielkość F(y) = /[v)4nv1 jest funkcją rozkłada prędkości cząsteczek
gazu i jeii przedstawiona po prawej stronic Prawdopodobieństwo tego. ze prędkość daną
cząscc/ki jest z p-zedzialu rxl v dc v + dv wynosi ćPv = -rr-dv - /(v)dv.
<1jVv
■ Okazuje się. ze każdej temperaturze gazu odjiowiftda wartość prędkości cząsteczek Vp loka, żc prędkością tą i do mej zbliżonymi jest obdarzona największa liczba cząsteczek Irego prędkość tą nazywamy prędkością najbardziej prawdopodobną Można ją wyznaczyć zc wzorów 73 W tym celu należy wykorzystać warunek dla nuksimum funkcji /1l[v)
= 0.
Rozwiązanie lego równania ma postać
■ Korzystając z funkcji rozkładu można obliczyć prędkość średnią i.prędkcsć średnią arytmetyczną), czyli sumę prędkości wszystkich cząsteczek podzielić przez ich ilość
|v dVv
j WF(Mvdv
.V ,V
Srciiru kwadrat prędkości możiut natomiast znaleźć z zależności podanej dla kinetycznej
teorii gazów £j kwadratową
-ikr {Sm 132.133), skąd otrzymujemy prędkość średnią
Termodynamika 135
sfera o promieniu v •-sfera o promieniu v + dv
cząsteczka o prędkości zawarte} w przedziale (v. v + dv)
masa cząsteczki gazu
siała Bollzmaraiz* temperatura bezwzględna gazu cząsteczki gazu *=1,38 10
liczba cząsteczek, których prędkości są zawarte w przedziale od v do v+dv
funkcja rozkładu prędkości cząsteczek gazu
■
liczba wszystkich cząsteczek
C
■ Wychodząc z rozkładu prędkości cząsteczek można oicrcśhć rozkład energii kinetycznej mchu postępowego cząsteczek. Podstawiając do wzorów (73’ '"oraz dv-(2wo£1)_‘'d£j otrzymujemy wzór na liczbę cząsteczek, których energia kinetyczna rucliu postępowego jest w przedziale od £j ilo £1 1 d£.