skanowanie0027

Specjalizacja i wytwory błony komórkowej

Desmosomy, albo inaczej plamki przylegania, zostały po raz pierwszy opisane przez K.R. Portera w 1954 roku. Są to struktury owalne lub okrągłe, spinające sąsiadujące ze sobą komórki, jak guziki łączące dwie części materiału (ryc. 3.2.7). Struktura każdej połówki desmosomu składa się z dwóch zasadniczych elementów rozmieszczonych symetrycznie przy błonie i w cytoplazmie obu połączonych komórek: płytki desmosomalnej, która leży tuż pod błoną od strony cytoplazmy, i tonofila-mentów. Płytki desmosomalne determinują wielkość desmosomu i są zbudowane z trzech rodzajów białek: desmoplakiny I i II oraz plakoglobiny. Płytki desmoso-malne wiążą się z błoną komórkową za pomocą białek transbłonowych, desmogle-iny i desmokoliny, które należą do dużej rodziny białek nazywanych kadherynami Bpnotypowe glikoproteiny transbłonowe, receptory powierzchniowe zależne od Car). Do płytek desmosomalnych dołączone są filamenty pośrednie - tonofilamen-ty, zanurzone w cytoplazmie. W zależności od rodzaju tkanki, filamenty pośrednie mogą być zbudowane z różnych typów białek, np. wimentyny, keratyny lub desmi-ay (patrz rozdz. 9.3.3). Przestrzeń międzykomórkowa rozdzielająca dwie sąsiednie ■rfówki desmosomów jest wypełniona ziarnistą i włóknistą substancją, składającą mę z kilku rodzajów białek, głównie glikoprotein, nazwanych desmokolinami. Zna-Ise są trzy rodzaje desmokolin: I, II i III.

^n7. Przekrój przez fragmenty dwóch komórekz warstwykolczastej skóry fstratum spinosUffl)my* —• sfotografowany w mikroskopie elektronowym. Komórki nabłonka są połączone ze sobą trzema ^Hnsomami (Ds), które są typowymi zwornikami komórek kręgowców. Występują prawie we Mzysddch tkankach narażonych na mechaniczne działania otoczenia. Do płytek desmosomalnych do-•arrrr-g są filamenty pośrednie - tonofilamenty, nazywane, w przypadku komórek naskórka, keratyno-