Sponsorzy1101

29

rozciąga się i do różnych innych jeszcze organów, np. wątroby, śledziony, pęcherza moczowego, wzroku, słuchu itd. Ciało to tak mocny skutek na organizm zwierzęcy wywierające, jest zasadą chemiczną czyli alkaloidem; w stanie zupełnie czystym przezwano go muskaryną, w stanie zaś rozmaitego zanieczyszczenia amanityną, bulbozyną i faloidyną. Z łatwością rozpuszcza się w wodzie zimnej, lepiej w wodzie ciepłej, a jeszcze lepiej w zakwaszonej lub alkoholu. Przez gotowanie lub wysuszenie, własności swoich nie zmienia, z kwasami tworzy sole, które podobnie jak sam alkaloid, na organizm dość silnie działają.

Poznawanie i rozróżnianie grzybów trujących od jadalnych.

Wielka jest rozmaitość między grzybami kapeluszowymi, ale niema żadnych między niemi cech stałych i wybitnych, po których by można było rozróżnić grzyba trującego od jadalnego, i wszelkie w tym względzie podawane sposoby, mają wartość tylko podrzędną. Grzyby należące do jednego rodzaju lub podrodzaju, a różniące się tylko cechami gatunkowemi, bardzo jak wiadomo chwiejnemi, jedne bywają smaczne, nieszkodliwe i przez to powszechnie jadalne, drugie zaś chociaż smaku obojętnego, ale trujące i wielce szkodliwe. Zestawione z sobą tak jedne jak i drugie, nie ukazują jednak żadnych cech takich, po których by zaraz można było rozróżnić grzyba trują-cegą od jadalnego. Przykładem tego służyć mogą muchomory czyli podro-dzaj Amanila, który z wielu innymi, tworzy tak obfity w gatunki rodzaj Aga-ricus czyli tak zwany bedłek. Muchomory mają wspólną cechę: oponę całkowitą, zamłodu zupełnie grzyb pokrywającą i kołnierz ne trzonie; ale co jest ich najstalszą zaraz w oczy wpadającą, cechą, to maczugowate nabrzmienie dolnej części trzona w ziemię wchodzącej. Grzybów z takiemi cechami poznano dotychczas w kraju naszym 9 gatunków, z których 8 jest trujących, a tylko jeden niewinny, bo nawet jadalny, ale pod względem cech zewnętrznych w niczem nie różniący się od ogólnych cech muchomorom właściwych, chociaż muskaryny w sobie wcale nie zawiera. Takich przykładów w innych podrodzajach jest również dosyć, n. p. w tak zwanych gołąbkach Bussula, mleczajach Lactarius i t. p., przez co grzyby trujące pod względem morfologicznym nie tworzą wcale grupy odrębnej, a i pod względem chemicznym takiejże gruppy utworzyć nie mogą, bo są gatunki wprawdzie wprost nie trujące, zawsze jednak wywołują po ich zjedzeniu nieprzyjemne następstwa, o czem w części toksykologicznej była mowa. Słusznie przeto grzyby ze