wspolczulne hamujace007

*

Środki nikotynowe (do których należy m.in. nikotyna) działają dwufazowo - w pierwszej fazie pobudzają zwoje, wyzwalając określone reakcje ze strony unerwionych przez dany nerw pozazwojowy narządów, w drugiej zaś porażają. Po zastosowaniu odpowiednio małej dawki można uzyskać przejściowo efekty pobudzenia zwojów autonomicznych. Środki nikotynowe (m.in. nikotyna) interesują nas wyłącznic ze względów toksykologicznych.

Ganglioplegiki działają jednofazowo, porażając zwoje autonomiczne i uniemożliwiając przechodzenie impulsu nerwowego z włókna przedzwo-jowego na pozazwojowe zarówno w nerwach odśrodkowych, jak i dośrodkowych. Następuje wówczas wyłączenie narządów spod wpływu całego układu autonomicznego, tzn. zarówno części współczulnej, jak i przy-współczulnej, co prowadzi zwłaszcza do zahamowania mechanizmów i reakcji wyrównawczych. Najczęściej jednak w większym stopniu wyłącza się jedna z dwóch części układu autonomicznego - następuje wówczas przewaga napięcia pozostałej. Zresztą efekt ten zależy od tego, jaki układ autonomiczny dominuje w danym narządzie. W zakresie układu krążenia, w którym dominuje układ współczulny, porażenie zwojów powoduje głównie wyłączenie tego układu - dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i spadku ciśnienia krwi. W zakresie układu pokarmowego, w którym dominuje układ przywspółczulny, podanie ganglioplegików wyłącza głównie część dominującą i następuje wówczas zahamowanie motoryki i wydzielania (sekrecji) przewodu pokarmowego.

Zastosowa

nie

• Ze względu na zastosowanie ganglioplegiki możemy podzielić na 2 grupy:

1)    Ganglioplegiki krótko działające (azametonium, trimetafan) - są stosowane w celu wywołania kontrolowanego podciśnienia (obecnie rzadko), poza tym w bczmoczu odruchowym oraz czasem w dychawicy oskrzelowej i kolkach.

2)    Ganglioplegiki długo działające (chloryzondamina, mekamylamina, pempidyna) - są stosowane głównie w ciężkich postaciach nadciśnienia, skurczach naczyń obwodowych i zatorach naczyniowych.

Preparat i dawkowanie

Arfonad - trimetafan, ampułki 0,05 g/1 ml; stosuje się w anestezjologii (podciśnienie kontrolowane), przełomach nadciśnieniowych oraz chorobach mózgu; we wlewie kroplowym 3-4 mg/min, 0,1-0,2 mg/kg m.c.

12.7.1

Występowa

nie

Nikotyna

Toksycz

ność

tytoniu w ilości

kilku procent, w postaci połączeń, z których jest uwalniana przez fermentowanie liści.

Nikotyna jest jedną z najsilniej działających trucizn. Dawka 0,025 g jesl śmiertelna dla człowieka, przy czym nikotyna wchłania się dobrze przez wszystkie błony śluzowe i przez skórę. Jedna kropla nikotyny wprowa

ikot>Tia jest to alkaloid występujący głównie w liściach

	Przed podaniem środków G~	Po podaniu środków G"
RR	-----			s
Odruchy presyjne	Asfiksja f *V j/V	Asfiksja lw .		s
Trzecia powieka kota	Pobudź. S _J/	Pobudź. S I		s
źrenica oka	Pobudź. S	WĘ l&l	Pobudź. ^	s
Serce	vAAAAAAAA,	jUUUUUUJUUUUJULU		PS
Żołądek	'O			PS
Motoryka jelit	A/WU	—w~-		PS
Wydzielanie gruczołów •.linowych, śluzowych	o o	I	P	PS
Pęcherz moczowy	9	Q		PS
Wydolność płciowa	a	38f		PS

I". przewaga układu parasympatycznego S - przewaga układu sympatycznego

Efekty farmakologiczne ganglioplegików

Ryc. 12.12.

323