iii,,. , . ^ w ikroorgan izmy chorobotwórcze. Wzrasta wtedy równie* ilość wory reguł uje system immunologiczny i ma działanie antywirusowe. '■ <
ilości tej witaminy zapewnia także sprawne funkcjonowanie ^ układu krwionośnego. Reguluje ona syntezy cholesterolu w wątrobie i przetwarzanie jf*: 'Ę w kwasy żółciowe, które organizm wydala z giganKnirpKuża pósnoin^holfiSteiołRws ^ krwi oraz cholesterolu LDL, podnosząc priy tym stężenie cK^emerołu HDL. Zapofńegetjia odkładaniu się nadrniaru cholesterolu na ściankach naczyń krwionośnych, chroniąc ptaftj^g miażdżycą i Chorobą wieńcową, która objawia się zwężeniem tętnic. Witamina C korzystnie j wpływa także na ciśnienie krwi. Ma pozytywny wpływ na stężenie prostacykliny i pron®^ glandyny, które zmniejszajązlepianie się i krzepnięcie krwi oraz rozszerzają naczynia krwiaiCj nośne.
Witamina C jest przeciwutleniaczem, który chroni płyny ustrojowe (a więc krew 1 i inne płyny znajdujące się wewnątrz i na zewnątrz komórek) przed wolnymi rodmkagę^ tlenowymi, które mogą powodować uszkodzenia komórek i tkanek. Kwas askorbowy pętaj j w organizmie wiele istotnych funkcji biochemicznych: bierze udział w syntezie hormonów'i] (noradrenaliny i adrenaliny tyrozyny, hormonów kory nadnerczy) i neurotransmiterów, i w przemianie aminokwasów, zwiększa przyswajataość niehemowego żelaza, wzmaga dętek- 1
sykację i odporność. •I
MMM r M nipzhednadlachoiycti-nacuktzycę, w większych dośctach niż u zdtsgt iiWiHlWi o^v> ma korzystny wpiyw na stężemeglukozy we krwi i na obniżona mi. ! NjMH przypuszcza się, że może korzystnie wpływać na proces widzenia, a nawet H ii
iSować rozwój zaćmy. ' ‘
które;
Niektóre wyniki badań wskazują, że kwas askorbowy może zapobiegać nowotworom i hamować wczesne stadia karcinogenezy, m.in. dzięki zdolności hamowania syntezy nitrozoamin B przewodzie pokarmowym. Takie działanie wykazuje witamina C zawarta w warzywach i owocach spożywanych w kilku porcjach w ciągu dnia.
Długotrwały niedobór witaminy C (awitaminoza) wywołuje chorobę zwaną szkorbutem (gnilcem), która powoduje zaburzenia przemiany białkowej, węglowodanowej, tłuszczowej oraz syntezy steroidów. Objawia się m.in. skłonnością do samoistnych krwawień, uszkodzeń naczyń krwionośnych, powstawania krwawych wybroczyn pod skórą. Charakterystyczne jest złe gojenie się, a nawet odnawianie się zagojonych ran. Następuje rozpulcb nienie dziąseł, niekorzystne zmiany w uzębieniu (np. zgorzel). Przy niedoborach tej witaminy odczuwalne są bolesność stawów i mięśni, obrzęki kończyn, osłabienie, utrata apetyt#; oraz obniżenie wydolności fizycznej, depresja, i osób chorych na szkorbut stwierdzą rai osteoporozę, a także zaburzenia endokrynologiczne (nadczynność gruczołu tarczowego) i neurologiczne (parestezje). Częstym i groźnym powikłaniem tego stanu są wtórne infekgs. li małych dzieci gnilec występuje w postaci choroby Meller-Barlowa, która charakteryzuje się zmianami w kościach (małformacje) oraz niedokrwistością. Przewlekłe niedobory wit* miny C mogą potęgować powstawanie zmian miażdżycowych i nowotworowych, ;
Ze względu na ważną rolę witaminy C w utrzymaniu odporności organizmu w pożywieniu przedłuża okres przeziębienia i utrudnia leczenie zakażeń. Zbyt mała jej w pożywieniu może mieć niekorzystny wpływ na stan żołądka i sprzyjać powstłWpSHHj schorzeń, np. zapalenia błony śluzowej.
Na ryzyko niedoboru kwasu askorbowego szczególnie narażone są osoby paląp*l rosy, alkoholicy, ludzie starsi, kobiety w ciąży i karmiące, osoby pracujące ciężko przyjmujące niektóre leki (np. aspirynę, sulfonamidy i barbiturany).