10072 notatki017

€? I.*'-!-/** a*M *»*, *    jp*^^ a ®*J“k I^jp^ włwmał *h»<4wb«=®««i«i

or\iauiM3\i siyyywiSRci pss vuiis^eyu

HYDROSFERA

[gr.], wodna powłoka Ziemi przenikająca skorupę ziemską i atmosferę, obejmująca wodę występującą w przyrodzie w stanie stałym, ciekłym i gazowym; h. stanowią: oceany, morza, rzeki, jeziora, bagna, ioaowce kontynent, (iąaoioay), ioaowce górskie, pokrywa śnieżna, iód gruntowy, wody podziemne oraz para wodna występująca w atmosferze i skorupie ziemskiej. Woda. pokrywa 70,8% pow. Ziemi w postaci wód otwartych i 3,0% pow. W postaci iodowców. ri. jest w ciągłym ruchu ( wody krążenie w przyrodzie), cechuje ją stałość zasobów wodnych (ok. 1,3 mld km3), gromadzi gł. wody słone (wody słodkie stanowią 2,5% objętościwoay.; 70% wody słodkiej magazynują iodowce). W h. najwcześniej rozwinęło się życie i z niej się wywodzą organizmy iąaowe.

1,4 mia km3 -wody na świecie, z czego tyiko 35 min to woda słodka.

UMER- Poiska , 2025 rok- reaina groźba poważnego deficytu wody.

WODY LĄDÓW. Obejmują wody powierzchniowe (m.in. rzeki, jeziora, kanały) i wody podziemne. Należą do nich rzeki, naturalne cieki powstające z połączenia potoków lub wypływające z jeziora, źródła, mokradła (rzadziej), zasiiane podziemnie i powierzchniowo wodą z opadów atmosf. w jego dorzeczu, mają ukształtowane koryto, płyną pod działaniem siły grawitacyjnej. Rzeki tworzą się na ogół przy opadach rocznych powyżej: 200 - 250 mm w strefie kiim. umiarkowanej, 400 - 500 mm w strefie podzwrotnikowej, 700 -1000 mm w strefie równikowej. Ze względu na ciągłość zasilania rzeki dzieli się na: stale płynące, tj. prowadzące wodę przez cały rok, związane z obszarami, na których opady przewyższają parowanie; okresowe, prowadzące wodę okresowo, ale regularnie, związane z obszarami, gdzie występują pory - sucha i deszczowa; epizodyczne, prowadzące wodę sporadycznie i nieregularnie, występujące na obszarach suchych, gdzie opady są niewielkie, a woda w korycie płynie rzadko i b. krótko.

W zależności od długości rzeki i wielkości jej dorzecza wydziela się rzeki: małe (dł. 100 - 200 km, pow. dorzecza 1 -10 tys. km2), średnie (dł. 200 - 500 km, pow. dorzecza 10 -100 tys. km2), duże (dł. 500 -2500 km, pow. dorzecza 0,1 -1 min km 2), wieikie (dł. ponad 2500 km, pow. dorzecza ponad 1 min km 2).

Ze wzgięau na charakter środowiska fizyczno geogr. dorzecza oraz morfoiogię doiiny rozróżnia się rzeki: górskie (wyżynne), o głębokich dolinach, wąskich korytach (częsio z progami i wodospadami) i dużym spadku; równinne (nizinne), o szerokich dolinach, krętych korytach (często dzielących się na odnogi) i niewielkim spadku; jeziorne, wypływające z jezior iub przepływające przez jeziora; bagienne, przepływające przez bagna lub odwadniające obszary bagienne; krasowe, zasilane wodami podziemnymi na obszarach krasowych ( kras).

Na podstawie stosunku rzeki i doliny do struktury terenu (nachylenia budujących go warstw skalnych) rozróżnia się rzeki: konsekwentne (płynące zgodnie z nachyieniem warstw), subsekwentne (gł. dopływy rzek konsekwentnych płynące odpowiednio do