10446 s glic

1

Poprawa nośności gruntów skalistych polega głównie na likwidacji szczelin i pustek występujących w podłożu. Podstawowymi zabiegami wzmacniającymi są iniekcje cementowe lub iłowanie. Uszczelnianie drobnych spękań prowadzi się przez wprowadzanie w nie mas piaszczystych, żużlowych oraz związków bitumicznych.

Poprawa właściwości podłoża kamienistego lub gruboziarnistego polega na zmniejszaniu wodoprzepuszczalności oraz podwyższeniu nośności gruntu. Podstawowymi zabiegami są tu cementacja, iłowanie z domieszką cementu, syłikatyzacja dwuroztworowa, bituminizacja na gorąco, zamrażanie gruntu

Podłoże zbudowane z gruntów piaszczystych poddawane jest zabiegom melioracji geotechnicznej mających na celu zmniejszenie wodoprzepuszczalności, zagęszczenie gruntu w celu podwyższenia nośności podłoża, zmniejszenie tendencji do przemieszczania ziaren piasku (np. przewiewania, rozmywania), likwidację kurzawek Podwyższenie walorów budowlanych podłoża przeprowadza się przez sylikatyzację, bituminizacje, zamrażanie, kolmatację, zastrzyki z żywic syntetycznych, poprawę uziamienia (wymianę gruntu), zagęszczenia wibracyjne, ubijanie, wałowanie, zagęszczanie palami, obniżanie poziomu wody podziemnej, cebertyzację (w przypadku piasków drobnych i pylastych).

Skomplikowanych zabiegów melioracji geotechnicznej wymaga uzdatnienie podłoża zbudowanego z gruntów spoistych. Czynności te mają na celu: podwyższenie nośności podłoża przez poprawę jego konsystencji (osuszanie), ułatwienie spływu powierzchniowego i zmniejszenie infiltracji wód powierzchownych w podłoże, zmniejszenie pęcznienia gruntu, zmniejszenie rozmywania gruntów pyłowych. Najczęściej stosowanymi zabiegami geotechnicznymi są: wymiana gruntu, syłikatyzacja, zastrzyki z żywic syntetycznych, elektroosmoza, metody elektrokataforezy, spiekanie lub zamrażanie gruntu, poprawa uziamienia, wstępne obciążenia gruntu; a częściowo: wałowanie, ubijanie (na sucho), zagęszczanie tłuczniem i palami.

Grunty organiczne poddawane są zabiegom mającym na celu ich skomprymowanie, podwyższenie odporności gruntu na ściskanie i wypieranie. Poprawę jakości budowlanej podłoża uzyskuje się przez wymianę, wstępne obdążenie gruntu, zmniejszenie ilości wody w podłożu. W szczególnych przypadkach dodatkowymi zabiegami są zamrażanie gruntu oraz częściowo metody dektrokinetyczne.

10.4. Melioracja geotechniczna właściwości wodnych

W odróżnieniu od geotechnicznej melioracji rzeźby i gruntów, gdzie zabiegi przeważnie ograniczone są do terenu, który trzeba uzdatniać, melioracje wodne zazwyczaj muszą obejmować znacznie większy obszar.

Z punktu widzenia technicznego melioracje geotechniczne właściwośd wodnych podłoża budowlanego układa się w trzy grupy:

-    zabiegi odwadniające, gdy w podłożu jest za dużo wody;

-    zabiegi uszczelniające, gdy terenowi budowlanemu szkodziłby przepływ wody podziemnej;

-    zabiegi nawadniające, gdy teren ma za mało wody.

Tradycyjnie przyjęto rozróżniać melioracje podstawowe, obejmujące zabiegi na terenie ulepszanym i na obszarze otaczającym teren ulepszany oraz melioracje szczegółowe obejmujące zabiegi na terenie ulepszanym. Zasadą jest łączenie obu typów melioracji, gdyź-praktyka dowodzi, że melioracje szczegółowe są nieskuteczne, jeśli nie wynikają z melioracji ^; podstawowych.

10.4.1. Melioracje podstawowe

• «    —■-    _{m t}

Melioracje podstawowe są zasadniczo typu odwadniającego i wiążą się z ochroną!

przeciwpowodziową oraz aktywizacją odbiorników. Podział na te dwa typy nie jest ostry, | gdyż aktywizacja odbiorników sprzyja ochronie przeciwpowodziowej.

Ochrona przeciwpowodziowa    i»

W celu ochrony przeciwpowodziowej wykonuje się wały przeciwpowodziowe. Wały* te otaczają teren chroniony. Sypane są z materiału słabo przepuszczalnego o znacznym| skomprymowaniu. Wysokość wałów przeciwpowodziowych zależy od klasy chronione terenu. Jednak generalnie wały wykonywane są do wysokości co najmniej 0,5 m pona poziom wody powodziowej.

Przeciwdziałanie skutkom powodzi prowadzi się też za pomocą zbiorników reter cyjnych, których celem jest przechwycenie fali powodziowej w rzece, powyżej tere chronionego. Zgromadzoną wodę oddaje się stopniowo do deku spłaszczając falę powo-| dziową.

Zbliżone działanie mają poldery zatapiane. Są to obszary specjalnie przeznaczone dc zatapiania w czasie powodzi, które zlokalizowane są powyżej terenu chronionego. Pc ustąpieniu wód powodziowych, poldery wykorzystywane są gospodarczo jako łąki.    g

Niekiedy wykonywane są kanały ulgi (kanały odciążające), których zadaniem jest; przechwycenie wód powodziowych i poprowadzenie ich w ten sposób, aby omijały teren * chroniony.

Aktywizacja odbiorników    $

W ramach tych działań wykonywana jest regulacja koryta cieku za pomocą ostróg^; tam i kierownic, tak aby przepływ wody był skoncentrowany, a nie rozproszony {zagadnienie to omawiane jest w punkde 10.5). Przeprowadza się też skracanie nurtu rzeki meandrując za pomocą przekopów. Dzięki temu prędkość przepływu wzrasta, a zwierciadło wody w ulega obniżeniu. Niekiedy skuteczne jest też czyszczenie koryta rzeki z osadów mułowyc i roślinności. Dzięki temu zabiegowi wzrasta prędkość wody w deku i obniża się w kory;¹ jej zwierciadło. W widu przypadkach prowadzi się pogłębianie koryta za pomc pogłębiarek. Równocześnie wydobyty z rzeki osad odkładany jest na teren przeznaczony zalądowienia (porównaj punkt 10.2.4).