13242 P1050803

16

Samotna gra _w krę^

Rysunek 42. Wzrost zatrudnienia w policji budownictwie po t$7d

12

Liczba osób zatrudnionych -jo w służbach porządkowych i wymiarze    8

sprawiedliwości, naltys.

pracowników    6

(poza wojskiem)

Policjanci, wartownicy, strażnicy (publiczni I prywatni)

—*-

Prawnicy I sędziowie

»00    1910    -1920    1930    1940    1950    1960    1970    1900    1990    2000

Co ciekawe, w 1970 roku liczba prawników na tysiąc mieszkańców Stanów I Zjednoczonych była niższa niż w roku 1900³⁷. Dwie wojny światowe, nadzwyczajny boom gospodarczy lat 20. i 50., "Wielki Kryzys, Nowy Ład, przekształcenie Ameryki ze społeczeństwa wiejskiego (z 60% mieszkańców żyjących w siedliskach mniejszych niż 2,5 tys. dusz) w społeczeństwo metropolitarne (z połową | swojej społeczności skupionej w miastach wielkości o rząd wyższej, tj. liczących co najmniej 25 tys. mieszkańców), transformacja gospodarki od lampy gazowej, wozu konnego i sklepiku wielobranżowego do GE,¹ GM¹ i Kmarta² — żadna z tych ekonomicznych, społecznych i kulturowych rewolucji nawet o jotę nie zwiększyła odsetka prawników na amerykańskim rynku. Jednak po 1970 roku odsetek prawników zwiększył się znacznie, rosnąc ponad dwukrotnie w ciągu 25 lat irozdymając narodowe rachunki „kosztów ^transakcyjnych”.

| Wzrost zatrudnienia w zawodach związanych z bezpieczeństwem po 1970 [ roku nie był aż tak wielki. Niemniej w latach 80. XX wieku zarówno prywatne, l jak publiczne wydatki na bezpieczeństwb jako odsetek produktu narodowe-E go brutto rosły w szybkim tempie - jeszcze jeden przykład wywindowania [ „kosztów transakcyjnych”. W roku 1995 w Ameryce było o 40% więcej policji i ochroniarzy oraz o 150% więcej prawników i sędziów, niż można byłoby | przewidywać w 1970 roku, nawet uwzględniając zwiększenie populacji i wzrost gospodarczy.

- Co więcej, ta masowa ekspansja zawodów prawniczych nie była po prostu częścią ogólnego wzrostu zatrudnienia we wszystkich zawodach, gdyż żadna 1 inna profesja nie doświadczyła takiej eksplozji popularności po 1970 roku.

I Zatrudnienie w zawodach prawniczych rosło wówczas trzykrotnie szybciej niż we wszystkich zawodach traktowanych łącznie³. Przez początkowe 70 lat XX wieku zatrudnienie w zawodach prawniczych i medycznych rosło w tym samym tempie, jednak po roku 1970 prawnicy zwiększali swą liczebność dwukrotnie szybciej niż medycy. W1970 roku w Stanach Zjednoczonych prawników było o 3% mniej niż lekarzy, natomiast w 1995 roku już o 34% więcej. Przez pierwsze siedem dekad XX wieku odsetek prawników spadał w stosunku do odsetka inżynierów, ponieważ nasza gospodarka stawała się [ bardziej „naśyepńd technologią”. W 1970 roku na jednego amerykańskiego I prawnika przypadało 4,5 inżyniera. W tym momencie tendencja odwróciła f się o 180 stopni, W1995 roku, mimo wszystkiego, co mówi się o gospodarce [ high-tech, na każdego prawnika przypadało już tylko 2,1 inżyniera⁴, t;£

Ten nagły wzrost nakładów naszego społeczeństwa ita formalne mechani-f zmy kontroli społecznej! rozwiązywanie sporów nie znalazł jednoznacznego I wyjaśnienia. Po stronie podaży wskazuje się kilka przyczyn wzrostu naboru na | studia prawnicze: próby odroczenia służby wojskowej w Wietnamie, kuszący I blask L. A. Law*, wymogi związane z polityką akcji afirmatywnych. Jednak kwestią bardziej złożoną niż to, dlaczego tak wielu młodych ludzi zdecydowało

247

1

H ³⁷ Potwierdza się to niezależnie od stosunku do całej populacji Stanów Zjednoczonych czy tylko a do populacji osób zatrudnionych. Zob. również: R.L. Abel, American Lawyers, New York 1989, Oxfbrd 8 |Lfciversity Press.

General Eleętrics, General Motors. [Przyp. tłum.]

2

Sieć sklepów, następnie supermarketów działająca w Stanach Zjednoczonych od lat 60. XX | wieku. JPrzyp. red.]

~-    _    __ . fej/ . . _ •    'I

3

   R.H. Sander i E.D. Williams, Why Are There So Many Lawyers? Perspectiv.es on a Turbulent Market, „Law and Social Inąuiry Journal", 14,1989, s. 433.

4

   Statystyki wykorzystane w tym i poprzednim akapicie pochodzą z Historical Statistics ofthe United States: Serie D589-D592; Statistical Abstract of the United States (z różnych lat), seria nr 637; oraz danych przekazanych bezpośrednio przez Bureau of Labor Statistics

* Telewizyjny serial o tematyce prawniczej, emitowany w latach 1986-1994. [Przyp. red.]