14606 P1090076 (2)

140

140

⁰¹ the Old

SfofStP^^ącoasi

•‘Wluretou^^MC

llpl9B

_k, _lcd ||||5 „rcacher front Pont to « rejection of the whole of ,_{hc Q|} Scriptuie which M^ Also the interpretation ofthose wntings of St Paul'. Spartor-r^beenoneousprccisey due.o theautWs rail„_ret“^ regards as    the author points out thMalthough Ongenes _prescnts J?-

s:S'^^ai,c6on^“ⁿ“^ofiV

zeszyty

naukowe uniwersytetu jagiellońskiego

gCCIJ0XIX

Izabela Trzcińska

Instytut Religioznawstwa UJ

KONCEPCJA LOGOSU W POIMANDRESIE

nych zazwyczaj na I-III wiek naszej ery. Traktat ten ma wyraźny charakter synkretyczny i stanowi specyficzną syntezę treści o charakterze religijnym oraz filozoficznym. W literaturze przedmiotu od wielu lat są omawiane relacje tekstów wchodzących w skład Opus Hemelicm z platonizmem, gnostycyzmem, chrześcijaństwem, a także religią egipską^{1 2 3 4}. Nie wchodząc w te rozważania w niniejszym artykule, chciałabym skoncentrować się na znaczeniu kategorii Logosu w zestawieniu z chrześcijańskim i gnostyckim ujęciem tego problemu. Takie zestawienie ma wykazać, że w koncepcji Logosu z Po-imandrua możemy odnaleźć wiele cech wspólnych z występującymi gdzie indziej wariantami tej antycznej idei, chociaż należy też podkreślić stosunkowo dużą niezależność zawartych w nim tez, na co niegdyś zwracał uwagę Tadeusz Zieliński⁵.

Zanim przejdę do meritum, koniecznych jest kilka uwag wstępnych dotyczących tekstu źródłowego, będącego przedmiotem tego opracowania. W niniejszym artykule koizystałam z Poimandresa w klasycznym wydaniu Corpus Hermeticum Andre-Jeana Festueiira i Arthura Darby Nocka oraz z polskiego tłumaczenia ks. Wincentego My-szura. W tekście artykułu wprowadziłam jednak pewne zmiany w stosunku do tłumaczenia polskiego. Przede wszystkim we własnym tekście zrezygnowałam z terminu Rozum, którym ks. Myszor oddawał greckie pojęcie nous, gdyż z mojego punktu widzenia, w tym miejscu bardziej zgodne z tradycją grecką pozostaje określenie Umysł, które ma nieco inne konotacje od tych, wynikających z łacińskiej tradycji rafio*. Po-

1

' Corjm Hermtlicum (dalej: CR), texlc dubli par AJ) Sod, et trąd pa A.-J. Fesiugitce, 11-2, hm IM5,L3₁19SU4,19SS

¹ Do (cj pory najlepszym opracowaniem całego korpusu pism hermetycznych, w tym takie Poimandresa, powstaje A.-J Fcstugitte.fi]Rńtlaimd HermesTrlsmigisle,l1,12,UDkucosmltpie,Pin$ 1949.1).La dxtrintsd< 1'dme, Parts 1953, L 4, U Dietl inconimellagnose. Paris 1954

2

Zob. omówienie stanu badaA RD. Bełz, Htmetum mdGuonrtar Tlhe (fcesnon of „Poimandrts' |w.) Ib Kaj Hammaii Tals m da Hotory o) Htl/pan. PrccwAtp o/ Ar ktmuatml Coefema at Ar Rmol kakm/oj Sciences and Leuers In Copenhagen. Stplembtr 19-24, 1993. Copcnhagen 2002, i M-94

3

' T. Z i e li A s k i, Hermes nismeglslos, Zamość 1920, s. 34-38.

4

¹1. DMlcrtncs, Trimegiste Polmandrts,C.R I, s. 7-19; W Myszor, Pemmdts. wstęp, przdład, komentarz W. Myszor, „Studia Tbcologica Vaisavknsia” IS, 1977. nr I, s 205-216. drugie wydanie tego tekstu w 0. Qu i spe I. Gnom, dum B K tli. Warszawa 1988, s 155-162.

5

'W swoich przekładach tekstów z NagHammadiks Myszor także używał słowa „umysT jato dunuacnia pojęciu/tom