15819 IMG99 (3)

torów stanowią cytokiny. Komórki tuczne wydzielają między innymi IL-4. IL-5. IL-6 i TNF-a. Ta ostatnia - co ciekawe - może być magazynowana w stosunkowo dużych ilościach w ziarnach.

7.22. ----e-

7.23.    -bc

7.24. ----ef

Anafilatoksynami określane są 74-77 aminokwasowe białka, powstające w wyniku proteolitycznego rozkładu łańcuchów a składników C3. C4 i C5 dopełniacza, nazwane odpowiednio C3a. C4a i C5a. Anafilatoksyny C3a i C4a mają podobne działanie, przy czym C3a jest znacznie bardziej aktywna:

•    kurczą mięśnie gładkie

•    indukują uwalnianie przez komórki tuczne mediatorów oraz wykazują w stosunku do tych komórek aktywność chemotaktyczną

•    zwiększają przepuszczalność naczyń.

Istnieją ponadto dowody, że C3a działa silnie chemotaktycznie i aktywująco na eozynofile.

Zakres działania anafilatoksyny C5a jest szerszy niż C3a i C4a. Oprócz wyżej wymienionych oddziaływań. C5a jest czynnikiem chemotaktycznym dla bazofilów. r.eutrofilów i makrofagów. Wpływ C5a na neutrofile jest tak silny, że nawet nanomolarne ilości tej anafilatoksyny mogą zmieniać morfologię i właściwości adherentne neutrofilów. Przypuszczalnie aktywacja dopełniacza przez błony dializacyjne i uwalniana w konsekwencji C5a są odpowiedzialne za neutropenię obserwowaną bezpośrednio po procesie hemodializy u pacjentów z niewydolnością nerek. Aktywowane neutrofile przylegają do komórek śródbłonka i przemieszczają się do tkanek.

/ <<Ł 3 . - e -

7.26.    - b - - - -

7.27.    -b-d--

7.28.    - - c - - f

7.29.    a-c---

7.30.    ---d--

Leukotrieny (LT) zawierające cysteinę: LTC₄. LTD₄ i LTE₄ należą do najsilniejszych związków kurczących mięśnie gładkie (na przykład LTC₄ i LTD„ działają na mięśniówkę gładką 1000 razy silniej niż histamina). Ich prekursorem jest kwas arachidonowy. z którego w wyniku działania 5-lipooksygenazy powstaje LTA₄. Ten z kolei jest przekształcany w LTB₄ lub - przez dodanie glutationu - w LTC₄. Po przedostaniu się LTC₄ do przestrzeni zewnątrzkomórkowej powstaje z niego LTD₄ (po odczepieniu kwasu glutaminowgo). a z tego ostatniego z kolei - LTE₄ (po odczepieniu glicyny).

Leukotrieny cysteinowe wywierają efekt biologiczny (kurczenie mięśni gładkich, chemotaksja, zwiększanie przepuszczalności naczyń) za pośrednictwem receptorów. CysLT, (głównie) i CysLT₂. Niedawno wprowadzono do leczenia astmy o podłożu alergicznym dwie klasy leków hamujących wytwarzanie/działanie leukotrienów cysternowych. Przedstawicielem pierwszej jest zileuton. który hamuje syntezę leukotrienów poprzez blokowanie aktywności 5-lipooksygenazy. Leki z drugiej grupy - zafirlukast i mon-telukast są natomiast antagonistami receptorów dla leukotrienów.

Wybrana literatura

1.    Barnes P.J. Therapeutic strategies for allergic diseases. Naturę 402. supl. 25 November. B31-B38, 1999.

2.    Borish L. Genetics of allergy and asthma. Ann. Allergy Asthma Immunol. 82. 413-426. 1999.

3.    Bousquet ].. Yssel H.. Demoly P. Prospects for a vaccine in allergic diseases and asthma. BioDrugs 13. 61-75. 2000.

4.    Fishman S.. Hobbs K.. Borish L. Molecular biology of cytokines in allergic diseases and asthma. Immunol. Allergy Clin. N. Amer. 16. 613-641. 1996.

5.    Galii S.J.. Costa J.J. Mast-cell-leukocyte cytokine cascades in allergic inflam-mation. Allergy 50. 851-862, 1995.

6.    In ’TVeen J.C.C.. Sterk P.J.. Bel E.H. Alternative strategies in the treatment of bronchial asthma. Oin. Exp. Allergy 30. 16-33, 2000.

7.    Jansen H.M. The role of alveolar macrophages and dendritic cells in allergic airway sensitization. Allergy 51.279-292. 1996.

115