16092 skanuj0047 (56)

5. Międzynarodowe aspekty ochrony przyrody

198

nie mniejsze niż tysiąc hektarów. W dokumencie tym przedstawiono wstępną listę 62 obszarów na terenie Danii, Estonii, Finlandii, Litwy, Łotwy, Niemiec, Polski, Rosji i Szwecji oraz przylegających do nich wód terytorialnych, które w pierwszym etapie bezwzględnie powinny się znaleźć w BSPA. Na terenie Zatoki Gdańskiej i Puckiej wyznaczono dotychczas trzy takie obszary: Nadmorski Park Krajobrazowy, Rezerwat Kępa Redłowska, a także Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana z otaczającymi je wodami. Obszary te, wraz z parkami narodowymi, Słowińskim PN i Wolińskim PN, wchodzą w skład większego systemu obszarów chronionych, wyznaczonego na terytoriach państw-stron Konwencji Helsińskiej. Autorzy koncepcji BSPA postulowali stopniowy rozwój systemu, zalecając włączanie w tę swoistą sieć zarówno obszarów lądowych, które są źródłem zanieczyszczeń wód Bałtyku, jak i obszarów znacznie oddalonych od brzegu morza otwartego. Sugerowali także wyznaczanie stref w obrębie obszarów, co miałoby urealnić osiąganie zamierzonego celu.

W preambule rekomendacji stwierdza się konieczność podjęcia działań na rzecz ochrony unikatowych ekosystemów w basenie Morza Bałtyckiego i skrajnie zagrożonych gatunków, dlatego też istotnym elementem funkcjonowania BSPA powinno być sporządzenie indywidualnego planu zarządzania każdym obszarem na terytorium podlegającym jurysdykcji poszczególnych państw. Plan winien uwzględniać wszystkie potencjalne zagrożenia dla nadbrzeżnych i morskich ekosystemów i gatunków, związane z rolnictwem, leśnictwem, przemysłem, transportem, rybołówstwem, eksploatacją ropy i gazu, a także turystycznym i rekreacyjnym użytkowaniem plaż i morza. Innym ważnym elementem skutecznej ochrony BSPA jest opracowanie i wprowadzenie w życie programu monitoringu biologicznego oraz monitoringu fizycznych i chemicznych parametrów środowiska, które z czasem powinny być zintegrowane z funkcjonującym już Programem Monitoringu Bałtyku HELGOM.

Rekomendacja nakłada na państwa uczestniczące w tworzeniu BSPA obowiązek przekazywania Komisji, co 3 lata, poczynając od 1996 roku, raportów dotyczących ustanawiania i zarządzania chronionymi obszarami. W Polsce wszystkimi sprawami związanymi z BSPA zajmuje się Polski Sekretariat Konwencji Helsińskiej.

Użyteczny adres internetowy: www.helcom.fi/Recommendations/en_GB/recl5_5/

PAN-Parks ■ PAN-Parks (Protected Area NetWork of Parks) jest elitarną siecią parków narodowych w Europie, wybranych według określonych zasad i kryteriów. Powstała ona z inicjatywy WWF i holenderskiej firmy turystycznej „Molecaten Groep”. Utworzyły one fundację w celu ustanowienia europejskiej sieci obszarów chronionych reprezentujących najbardziej dzikie, ale masowo odwiedzane przez turystów zakątki naszego kontynentu. Ideą autorów koncepcji PAN-Park jest swoisty mariaż ochrony przyrody i tzw. ekoturystyld. Koncepcja ta zakłada możliwość wzmocnienia ochrony najcenniejszych pod względem przyrodniczym obszarów Europy przez