17076 skanuj0019 (52)

l'H I^[wrt l'rti /imk.t

Imilttutl>ii I* liitvrin ilu sensu świnią, l.lóiego szukał przez długie lala okazuje mIi; pi. rf a . y w inie żyda Najważniejszym Ideałem staje sit; płodność, pi zeelw stawiona I>e/1*lot11u«) !■ iillm ze wspóli zesnoścl (którą w powieli ł uosabia sl.ua maiku dol inni), opartej na agresji, żądzy pieniądza I władzy. Największym zaolei bantem lej kultury okazuje się właśnie traktowanie miłości wyłącznie jako .In y ptzyjemnoścl ezy dominacji: „człowiek w miarę postępów cywilizacji coraz bnnl/tej pozbawiał mlłośt jej największych wartości, usuwał nawet samą myśl

0    je) owocach"*'', Dziecko, które rodzi się po śmierci Pascala, pokazywane jest |ako nieznany bóg", który mo/.e odrodzić świat; karmiąca Klotylda zostaje nazwana pi zez narratora „symbolem ciągłości rodzaju ludzkiego". Już tylko krok dzieli Zolę od następnego cyklu, Czterech Ewangelii, w którym ziemska histo-

1    la i od z lny Kong,on Macijuartów zostanie zastąpiona przez opowieść o rodzinie zamleszkującej l Kopię.

( ilobalne sensy obu cykli organizuje zatem idea miłości i czystości, wyrażona w po:.lacl człowieka, nieskażonego niskimi pożądaniami, idealisty stworzo-iieg!» do wielkich czynów, który przeciwstawi się brudnej i zarażonej różnymi tiił■ synami rzeczywistości. Rysy Wagnerowskiego Zygfryda nosi wielu spośród •iilowsklrh bohaterów: hlienne z Gerntinalu, Florentyn z Brzucha Paryża, Deni-

IV’. \/H(ko tlla i>mi, stary doktor Pascal i jego syn, nieznany mesjasz nowego •.wiata Wagner 1 Zola „dzielą to pragnienie czystości, które, zrodzone z doświad-• zenla chaotycznej rzeczywistości, staje się podwaliną dla wiary gwarantującej non y porządek"¹⁷. Zauważmy, że na tej koncepcji zaważyły nie tylko losy dzie-w lętnnslowlecznej I{uropy, które odbijają się w obu tworzonych przez lata cy-I lat h, ale lakże osobiste doświadczenie artystów, którzy doświadczyli późnego l miłosnego ojcostwa. Rozczarowani do rewolucji i zawiedzeni w oczekiwaniu na rnlany społeczeństwa, obaj twórcy skupiają się na perspektywie indywidualnej, na jednostkowym przeżywaniu tajemnicy życia.

()i zywlścle, wymowa obydwu cykli przynosi także jakąś propozycję spo-let /ną Która nosi wszelkie cechy konstrukcji utopijnej. Wagner marzy o „wiel-I s h Niemczech", a Zola o „wielkiej Francji". Po śmierci pisarza odnalezione •ostały notatki do nowego cyklu pt. Brance en niarche, który w formie dramatów pi fiIslawlać miał „historię naturalną i społeczną" III Republiki³⁸, a zarazem służyć propagand/,U* „wielkiej Francji", pokazywanej jako świat walki o warto-śt i 1’eispfklywa mityczna I perspektywa utopijna spotykają się w zakończeniu dwóch wielkich cykli, przy pomocy których dwaj wielcy artyści żegnają i podsumowują XIX wiek.

tamże,

¹ A lubi te, 11z cyt,, n, ,'sś. ^H* *. KoberI, 11/ i yi s IW

(.ir.ii ( v* hy /ttlii ttiul Wrt^ni'i

Stimmm y

Ihr .ulli Ir nIiown nIi i i ll.n II Im In IrrniN ul roiiHlnuilon mul ni* r..»ji brlwrrn Iwo ftieal cyi'les l>y Kichani Wn^nri .nul Hmilr /ol.i Ihr Nlbf liaitf'* lillltf and Ihr Roiłam    Koili ai‘llsl'8 rraii lo Ilu* i lumn ol Ihrli

ronlrmporary limrs and rrallly willi cohrslye ryi ll< rompos Iliom Ilu ino ol llirh works, wlilcii wen* subjcd lo dlllcirnl modifirnllonN lliioupJuMil dr. mli iu llir lrllinollv. In Koili enses lellmotivs crcalr .i inyllilial perupn llvr and uin lo Ihr ldr.1 ol mi 'tirnuil' mmi. Im.i^es ol Ilu* mmi ol Ilu* Inlnir mul Kin olijr. lin mr iilso slmllai In Koili .irtlsts and conłiibnlr lo Ilu* rolirNlvc i om|>or.lllon ul Ihrli c’yck'8.