zawsze setny skok rozcieńczeń, tj. M - tysięczna (od mille), XM - dziesięciotysięczną LM -pięćdziesięciotysięczna, CM - stutysięczna. Potencję tysięczną można tez oznaczyć liczbą arabską-C iooo.
W krajach francuskojęzycznych do tych symboli dodaje się literę H lub K (od Hahnemanna i Korsakoffa), np. C6 = 6CH, 6X = 6DH. Leki sporządzone metodą jednonaczyniową oznacza się symbolem K (np. CK2oo), metodą wielonaczyniową - symbolem H (np. CH9 = 9CH). W krajach anglosaskich rozcieńczenia w skoku 10 - krotnym oznacza się X, np. D3 (10"3) = 3X.
Tabela 4. Porównanie rozcieńczenia w skali dziesiętnej (D) i skali setnej (C)
Potencje decymalne |
Potencje centymalne |
Rozcieńczenie |
Zawartość leku |
Di=ć> |
- |
10 ■' |
1/10 |
d2 |
c, |
10 J |
1/100 |
d3 |
- |
10'3 |
1/1000 |
d4 |
c2 |
10- |
1/10 000 |
Ds |
- |
itr5 |
1/100 000 |
d6 |
c3 |
itT5 |
1/1 000 000 |
ROZCIEŃCZENIA PŁYNNE
Płynne rozcieńczenia wykonuje się w butelkach z ciemnego szkła o pojemności co najmniej o 1/3 większą od końcowej objętości leku. Butelki powinny być wypłukane wodą zwykłą potem destylowaną i wysuszone w suszarce, np. w temperaturze 150°C w ciągu 2 godzin. Wszystkie rozcieńczenia powstają nie przez proste zwiększenie ilości rozpuszczalnika, lecz przez dokonywanie dynamizacji kolejnych rozcieńczeń. Metoda ta polega na silnym, co najmniej dziesięciokrotnym wstrząsaniu przez uderzenie butelką o mocne, sprężyste podłoże, podczas przechodzenia od stężenia większego do dziesięciokrotnie lub stukrotnie mniejszego.
Podstawowe preparaty płynne to nalewki pierwotne i roztwory do rozcieńczania (dilutiones). Pierwsze sporządzone z surowców homeopatycznych nalewki, wyciągi i maceraty określa się mianem nalewki pierwotnej (Urtinkturen, Mather Tinctures, TM) lub pranalewki (0). Pranalewki poddaje się następnie potencjonowaniu uzyskując odpowiedni stopień rozcieńczenia. Następnie do jednej części środka leczniczego dodaje się 9 wagowych części alkoholu (najczęściej 60% lub 45%) i silnie wytrząsa. W ten sposób uzyskuje się potencję D|. Po powtórnym zmieszaniu 1/10 otrzymanego leku z 9/10 alkoholu i kolejnym wytrząsaniu uzyskuje się potencję D2 - odpowiada to rozcieńczeniu i: 100. Podobnie uzyskuje się potencje D3, D4, itd.
Wykonując rozcieńczenia nie można pomijać żadnych potencji!!!
Wyróżnia się dwie metody wykonywania:
1. Metoda wielu naczyn (wielonaczyniowa, opracowana przez Hahnemanna). Jest metodą farmakopealną i polega na tym, że do przygotowania każdego rozcieńczenia (g/g) używa się nowej butelki lub naczynia. Praktyczne wykonanie polega na przygotowaniu odpowiednio umytych i oznaczonych naczyń i korków w liczbie odpowiadającej stopniowi potencji przygotowywanej dilucji. Butelki należy najpierw napełnić odpowiednim rozpuszczalnikiem, a następnie dopiero dobrać odpowiednią potencję leku. Taka kolejność dodawania składników zapobiega adsorbeji leku na ściankach naczynia. Leki sporządzone metodą wielonaczyniową oznacza się symbolem H np. CH200
2. Metoda Korsakoffa (jednonaczyniowa), jest niefarmakopealnym sposobem postępowania, polegającym na tym, że w całym procesie rozcieńczania i dynamizacji używa się jednej tej samej butelki lub naczynia. Praktycznie sposób ten przedstawia się następująco: kolejny stopień rozcieńczeń otrzymuje się wylewając z butelki 9/10 lub 99/100 cz. Wagowych leku, a pozostałą w butelce cześć leku uzupełnia się do 10 lub do 100 cz. wagowych i silnie wytrząsa. Metoda ta jest niekiedy stosowana do sporządzania wyższych potencji niż C30. Leki sporządzone metodąjednonaczyniowąa oznacza się literą K, np. CK.2oo.
ROZCIERKII ICH STAŁE ROZCIEŃCZENIA
Rozcieńczenia stałe sporządza się z substancji stałych, trudno rozpuszczalnych, przez rozcieranie z substancją obojętną którą z reguły jest laktoza, w stosunku 1:10 lub 1:100 (rozcieńczenie dziesiętne lub setne). 1 cz. wagową substancji wyjściowej rozciera się z 9 lub 99 cz. wagowymi cukru mlekowego przez 1 godzinę. Otrzymuje się rozcierkę (rozcieńczenie) Di (1+9) lub Ci (1+99). Dalsze stopnie rozcieńczenia do D4 i C4 sporządza się analogicznie jak Di lub C|. HAB 1 przewiduje taki sposób potencjonowania tylko do czwartego rozcieńczenia dziesiętnego i setnego (D4 i C4). Wyższe potencje wykonuje się wg HAB 1 tylko przez homogenne wymieszanie w odpowiednim stosunku (1:10 lub 1:100) odpowiedniej kolejnej potencji leku z laktozą (bez 1-godzinnego ucierania).
94