18683 img116

Rozdział VII

ZBIEG PRZESTĘPSTW I ZBIEG PRZEPISÓW USTAWY

§ 1. Oceny prawne zbiegu czynów

1. Realny zbieg przestępstw i kara łączna

Jeżeli ten sam sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, w grę wchodzi rozpoznanie sprawy w warunkach realnego zbiegu przestępstw lub recydywy. Rzeczywisty (realny) zbieg przestępstw polega na rozpoznaniu dwóch lub więcej przestępstw w jednym postępowaniu karnym. Warunkiem przyjęcia realnego zbiegu jest, aby sprawca za żadne z tych przestępstw nie był dotychczas osądzony, chociażby nieprawomocnym wyrokiem (art. 85 k.k.). W sytuacji realnego zbiegu przestępstw sąd wymierza najpierw kary za poszczególne przestępstwa, a następnie orzeka karę łączną.

Inaczej jest w wypadku recydywy, która zachodzi wówczas, gdy ten sam sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, z tym że kolejne przestępstwo (czy przestępstwa) zostaje popełnione po skazaniu sprawcy lub odbyciu kary za poprzednie. Oznacza to, że skazanie przerywa realny zbieg przestępstw. Nie wchodzi wówczas w grę kwestia orzekania kary łącznej, lecz skazanie sprawcy w warunkach recydywy (art. 64 k.k.).

Od powyższych instytucji należy odróżnić wydanie wyroku łącznego. Ma to miejsce w sytuacji, gdy w odrębnych postępowaniach sprawca został prawomocnie skazany za różne przestępstwa. Wówczas sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący, orzeka o połączeniu kar wymierzonych w poprzednich wyrokach, wydając jeden wyrok łączny (art. 569 k.p.k.). Ma to istotne znaczenie ze względu na wykonanie orzeczonych kar.

Wracając do realnego zbiegu przestępstw, należy zaznaczyć, że może on być jednorodzajowy. gdy w jednym postępowaniu podlegają osądzeniu dotąd nie-ukarane czyny tego samego rodzaju (np. kradzieże), albo wielorodzajowy — gdy są to przestępstwa różnorodzajowe (np. kradzież, udział w bójce, czynna napaść na funkcjonariusza publicznego). W takich sytuacjach — jak już zaznaczono — sąd wymierza najpierw kary za poszczególne zbiegające się przestępstwa, a następnie orzeka karę łączną (art. 85 k.k.).