12

gdzie:

D\-d

(5.3J

F

0,75 W

gdzie: 7i„ -t —- - wysokość powierzchni nośnej jednego wypustu.

Wartość dopuszczalnych nacisków powierzchniowych dla połączeń wielowvplistowych dobieramy z tabl. 31 (na podstawie wai lości k_e. /c₍ , i przyjętych z tabl. 4).

Przykład 5.1

Na wałku o średnicy 40 mm osadzono spoczynkowe kolo zębate: przenoszą' cc moment obrotowy M ~ 800 N- m.

Materiał watka ■■■ stal St5, kola zębatego — Z1 3ÓÓ, wpustu — SUi. Dobn\ć wymiary wpustu, zakładając lekkie warunki pracy.

Rozwi ązanie

Obliczamy silę działającą na wpust

2-'800 N-m

—40 000 N = 40 kN

IM

d 0,04 m Według tabl. 29 przyjmujemy wpust o wymiarach

bxh — 12x8: s -    — 4 mm = 0,4 cni

Wartość dopuszczalnych nacisków powierzcIj.niowydr k,._t — 0.8 k_t. dla materiału walka

k„ - 0,8-145 - .1.16 MPa

dla materiału kola zębatego .

k„ = 0,8-290 = 232 MPa

Przyjmujemy k„ — 116 M Pa (materiał słabszy).

Obliczamy czynną długość wpustu z warunku 5,1

i

i

i

Po przekształceniu stosujemy wzór liczbowy

/    > m___' om___

^ ^U Sr ,'!<

I cm'    iimi.'.,]

,    10'40

7 > --■■■ —_: = 8,62 cm "    0,4-116

/ * /„+/, « 8,62+ 1,2 = 9,82 cm

Przyjmujemy normalną długość i — 100 mm. Ostatecznie dobieramy wpust pryzmatyczny A12'a 8x 100 PN-70/M-85 005.

Uwagi: I. Szerokość piasty kola powinna wynosić minimum 100 mm,

2. Ponieważ przeciętnie przyjmuje się stosunek czynnej długości

wpustu do średnicy wału—    1,5, można zastosować 2 \vpnstv.co

d

dodatkowo zapewni lepszą współosiowość łączonych elementów.

Przykład 5.2

Tarcza sprzęgła tarczowego, wykonana ze stali Sl4S, jest osadzona na wale zestali S16. Średnica walu d — 60 mm, długość piasty ł ~ 80 mm (rys. 5,1), Sprzęgło przenosi podczas pracy moment obrotowy M„ = 900 N • m. W czasie rozruchu możliwe jest dwukrotne przeciążenie elementów wału. Dobrać wymiary wpustu.

ltvs. 5.1. Do przykładu 5.2

i

Rozwiązanie

Wpust obliczamy na obciążenia największe, czyli w czasie rozruchu. Przyjmujemy .U,.,,.,- KM. gdzie K ■- współczynnik przeciążenia.

- 2 ■ 900 « .1800 N-m Siła obwodowa działająca na wpust 2A1......_.    2-1800 N-m

^ł-.......—”„r-^mmN-“^kN

Dla stali St4S/r_f — 130 MPa. Przyjmujemy k0,8 k_c = 0.8-130= 104 MPa.

I

85