20328 skanuj011001

stiuktuia dcUiońowa atomu jodu — stan podstawowy

struktuia elektronowa atomu jodu tworzącego jedno at^/anie kowalencyjne i jedno witanie koordynacyjne w jonie (ICIjJ"

struktura elektronowa atomu jodu ttan w/bud/ony

stiuktuia atomu jodu tworzącego trzy wiązania kowalencyjne i jedno wiązanie koordynacyjne w jonie [1(1,1

gd ntm miD ta EEma ornT~n

hybrydyzacja *j>\i struktura bipiramidy try-gonalncj / trzema położeniami zajętymi przez wolne pary elektronowe

® (MDII M ni.u

EJ Ellillil N?*l 1 1 |

^v    -V-

hybrydyzacja .s|>V^ł - struktura oklaedryczna 7 dwoma położeniami zajętymi pizcz wolne pary elektronowe

5.5.12. Zasadowe właściwości fltiorowców

Metaliczne, czyli zasadowe właściwości fltiorowców wzrastają w kierunku F * 1. W grupach IV. V i VI pierwsze pierwiastki: (\ N i O są niemetalami, lecz. cięższe pierwiastki Sn, Pb. Hi i Po są metalami. Ponieważ w kierunku od lewej do prawej strony okresu właściwości metaliczne słabną i ponieważ, brak dokładniejszych danych dotyczących astatu, wzrost charakteru metalicznego w grupie VII jest mniej wyraźny. Rosnąca trwałość jonów dodatnich wskazuje na wzrost charakteru zasadowego, czyli metalicznego. Należy jednak podkreślić, żc jod nie jest metalem

Fluor jest pierwiastkiem najhardziej elektroujemnym i mc wykazuje właściwości zasadowych |tj. tendencji do tworzenia jonów dodatnich). Gdyby CIF miał jakąkolwiek tendencję do jonizacji, to powinien tworzyć jony Cl* i F ze względu na większą clcktroujemność F. Chlor wykazuje znikomą tendencję do tworzenia jonów dodatnich w tym przypadku, a w I.IOC1 występuje na stopniu utlenienia l I. Dodatni jon bromu występuje w kompleksach takich, jak Br|pirydyna)N(.)j i BrF,. Związki te ulegają jonizacji, tworząc odpowiednio jony | Brtpirydyna)J' i NO, oraz BrF/ i BrF₄". Związki dodatniego jodu są liczniejsze i lepiej zbadane. W następnych punktach podano dowody istnienia jonów I* i l^{3 +}

Dowód istnienia /^ł

ICI przewodzi w stanic stopionym elektryczność. Na anodzie wydzielają się I* i Cl₂, na katodzie tylko I,. Zachodzi tu prawdopodobnie jonizacja

2IC1^I* + 1(1,-

Podobnie zachowuje się stopiony ICN, jednak w wyniku elektrolizy jego roztworu pirydynowego l₂ wydziela się tylko na katodzie. Wskazuje to na prostszy typ jonizacji

ICNssI* + ON

K’l zachowuje się jak elektrolitowy odczynnik jodujący, przekształcający acetanilid w 4-jodoacctanilid i kwas salicylowy w kwas 3,5-dijodosalicylowy. Ponieważ w reakcjach tych atakowane miejsca mają nadmiar elektronów, jod musi by> clcktrododatni. Gdy rozpuści się jod w rozpuszczalniku obojętnym i przepuści roztwór przez kolumnę kat jonitową, część jodu zostanie zatrzymana na żywicy

II' żywica + I , * 1 ‘ żywica I III

Zatrzymane jony dodatnie mogą zostać wymyte za pomocą KI w celu oznaczenia ilości I' lub mogą reagować z różnymi odczynnikami

I' żywica I KI -K'żywica + I,

I' żywica + bezwodny HjSO, -* I jSO, lub    luli

ulkoholowy    INO,

roztwór UNO,

Jony I' reagują z jonami OH , występują więc rzadko w roztworach wodnych

i' r on -hoi

21101 + Ol -IO. +2I + 211 *

Jony I' powstają więc rzadko, jeżeli nic są stabilizowane w wyniku utworzenia kompleksu. Znane są liczne kompleksy jodu z pirydyną, np. l(pirydvna)NO,. l(pirydyna)₂N(),, l(pirydyna)₂CI0₄. l(pirydyna)ocian i l(pirydyna)benzocsan. Podczas elektrolizy roztworu l(pirydyna)₂NOj w chloroformie jod wydziela się n. katodzie.

Dowód istnienia I"

Stopiony ICI, wykazuje duże przewodnictwo elektryczne (8,4 10 '12 ¹ cm ‘i I, i Cl, wydzielają się na obydwu elektrodach, co wskazuje, że ICI, tworzy jony ICI-i ICI*. W wynikli działania na I, dymiącym UNO, i bezwodnikiem octowym powstaje l(CII,COO), Gdy związek ten podda się elektrolizie z użyciem srebrnych elektrod, powstanie na katodzie jeden giamorównoważnik Agi na trzy faraday przepływającego ładunku. Wskazuje to na występowanie jonizacji

KCHjCtżtJi, —I¹* + 3CII,COO

W wyniku utlenienia l₂ stężonym UNO, w obecności bezwodnika octowego i kwasu fosforowego powstaje fosforan jodu

I ł- AcjO^ICłt^-irO,

Pioduklem jonizacji tego związku powinien być jon I' ’ Kationowy jod występuj; w roztworach kwasu siarkowego. Jod rozpuszcza się w rozcieńczonym oleum tworząc I”, natomiast w bardziej stężonym oleum powstają jony I*.

5.5.13. Pscudofluorowcc i pscudohalogenki

Kilka cząsteczek przypominających właściwościami (luorowcc nosi nazwę pscu-dofluorowców. Należą do nich: cyjan (CN)₂, tiocyjan (SCN)₂ i sclcnocyjan (ScCNl,

281