20505 skanuj0040 (33)

8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki 227

8. Zmiany w środowisku społecznym i przyrodniczym pod wpływem turystyki 227

— r»pó^T* zachrw m n-prr;-r:ó Krzymowska-K -

ey-~<e skutki również - ~e-m- e':: v, me; nr st>: zzb± '

-    7 -inio .yochiikkTm

-    Pana;. _ borykała ..

. z których r*lko : - z ;* mi problemami ~. _ _ :e:enie morza i ze: . i EmV yyjne i. Uruchom

-    e rie -ystarczająci _ : dostawać od 2400 do TOM ^v . - 1 litrze wody Smz: kcnie .y.iuacja przećiLa _ a. riwmiez w turystyczn; :: ze mnogo i na polskim

~:cr_;zego stają się my stycznego i ludu: . ne za ochronę środow ■ :-graniczenia dla tury >z i_ pmmnęeia niekorzy stne hu K Z Monisona i G.B. Pr :• :u Ontario i Kanada i obszar uepirwać ograniczenia ■ *-m przyrodniczych, ru : mzarach chroniony: * iiuestią tą zajmowali się w kanadyjskim parku raić'ijący się podobnym le-«Stany Zjednoczone, sian

Kalifornia), J.G. van Wagtendonk [1980]. Jednym z głównych powodów częstego podejmowania tego problemu jest konieczność określenia chłonności i przeciążenia środowiska przyrodniczego ruchem turystycznym [Greist 1976]. B. Shelby [1980, 1981], który prowadził na ten temat obszerne badania w dolinach trzech rzek północnoamerykańskich (Kolorado na odcinku Wielkiego Kanionu, rzeka Rogue w stanie Oregon oraz rzeka Illinois w stanie o tej samej nazwie), R.E. Manning i Ch.P. Ciali [1980], którzy interesowali się dolinami rzecznymi w stanie Vermont, jak również, zajmujący się okolicami górskich jezior w stanie Wyoming, T.A. He-berlein i P. Dunwiddie [1979] stwierdzili, że w niektórych regionach nadmierny napływ turystów stwarza poważne zagrożenie nie tylko dla szaty roślinnej i świata zwierzęcego, ale również dla przyrody nieożywionej. Nadmierne zagęszczenie turystów na danym terenie jest również źródłem poczucia dyskomfortu przez nich samych [Manning, Ciali 1980], a także powoduje pojawienie się konfliktów między nimi. J.H. Grammann i R.J. Burdge [1981] w pracy dotyczącej różnych form turystyki zwracają z kolei uwagę na ostre konflikty występujące w związku z uprawianiem na tych samych akwenach wędkarstwa i narciarstwa wodnego (badania były prowadzone w stanie Illinois w Stanach Zjednoczonych), natomiast T. Knopp i J. Tyger [1973] poddali analizie konflikty między osobami uprawiającymi narciarstwo nizinne oraz zwolennikami skuterów śnieżnych (badania w stanie Minnesota). Podobne badania, prowadzone na terenie kanadyjskiego Banff National Park (prowincja Alberta), dowiodły występowania szczególnie silnego konfliktu między osobami uprawiającymi narciarstwo zjazdowe a turystami (i władzami parku) uważającymi, że tereny te powinny podlegać szczególnej ochronie ze względu na walory przyrodnicze i status parku narodowego. Aż 93% ankietowanych narciarzy nie widziało zagrożenia w uprawianym przez siebie sporcie dla szaty roślinnej, a jedynie 2% uważało, że narciarstwo może być niekorzystne dla miejscowej zwierzyny. Co więcej, aż 75% badanych narciarzy stwierdziło, że należy dążyć do dalszego rozbudowywania infrastruktury związanej z tą formą rekreacji, co stało w jaskrawej sprzeczności z wymogami przestrzegania ochrony przyrody na terenie parku narodowego [Sadler 1972]. Warto w tym miejscu zauważyć, że oceniając z dzisiejszej perspektywy podane wyżej przykłady badań, część z nich mieści się w granicach sformułowanej w kilka lat później koncepcji turystyki alternatywnej. Przytoczone przykłady dotyczą badań prowadzonych co najmniej kilkanaście lat temu, lecz problem wpływu turystyki na środowisko odwiedzanych przez turystów miejsc jest ciągle aktualny. Wystarczy zauważyć podobieństwa między opisaną przez B. Sadlera sytuacją w rejonie Banff National Park a konfliktem istniejącym od lat między dyrekcją Tatrzańskiego Parku Narodowego a władzami i mieszkańcami Zakopanego oraz pobliskich miejscowości.

Czasami sama przyroda może stać się czynnikiem ograniczającym dalszy rozwój funkcji turystycznej. Przykładem miejsca, gdzie warunki przyrodnicze stwarzają poważne ograniczenia dla rozwoju turystyki, może być położona u północ-