I narząd wzroku H gałka oczna H akomodacja ■ wady wzroku ■ choroby oczu ■ wzrok a długotrwała praca przy komputerze
Dzięki oczom - będącym narządem wzroku - rejestrujemy bodźce wzrokowe infad mujące o wydarzeniach rozgrywających się w otoczeniu. Najważniejszym elementeJ narządu wzroku jest leżąca w oczodole gałka oczna (ryc. 40.1). Mięśnie poruszając gałką oczną pozwalają na kierowanie wzroku w ślad za przemieszczającym się obiela tern. Towarzyszą jej dodatkowe struktury oka pełniące funkcje ochronne. Są to: powieki wyścielone od wewnątrz spojówką, gruczoły łzowe produkujące łzy, które zwfl żają spojówkę, a także położone nad oczodołami brwi.
[9 Czy średnica źrenicy zmienia się w zależności od jasności oświetlenia?
Przygotuj: lusterko (uwaga: doświadczenie najlepiej wykonać w jasnym pomieszczeniu oświetlonym promieniami słonecznymi lub lampami). Wykonaj:
► Zamknij jedno oko i patrz prosto w lusterko.
► Zaobserwuj wielkość źrenicy w otwartym oku.
1
► Następnie otwórz drugie oko i spójrz w lusterko na średnicę jego źrenicy.
Zauważ: Średnica źrenicy tuż po otwarciu ofeaj jest większa niż średnica źrenicy oka, które dl zostawało otwarte przez cały czas doświadczę! nia. Po chwili szerokość źrenic wyrównuje się.
W przedniej części gałki ocznej znajduje się pełniąca funkq'e ochronne rogówka. Pokiywa ona wypełnioną płynem komorę przednią oka. Światło przenikające przed rogówkę przechodzi następnie przez źrenicę, czyli otwór w tęczówce. Zmieniająca! się średnica źrenicy pozwala dostosować ilość światła wpadającego do wnętrza okaj Biegnące dalej promienie świetlne są załamywane na soczewce, a następnie padaj! na wypełniające wnętrze gałki ocznej ciało szkliste. Promienie światła, przechodzą! przez te elementy, załamują się w taki sposób, by skupić się na siatkówce.
Ściana gałki ocznej jest utworzona z kilku warstw. Warstwę zewnętrzną stanowi twardówka, która - jak sama nazwa wskazuje - jest dość sztywna, dzięki czemu utrzymuj! właściwy kształt gałki ocznej. Twardówka w przedniej części oka przechodzi w rogów! kę. Pod nią leży warstwa środkowa, zwana naczyniówką, która zawiera rozbudowani sieć włosowatych naczyń krwionośnych, odżywiających komórki oka.
W wewnętrznej warstwie gałki ocznej - siatkówce - znajdują się wyspecjalizowano komórki światłoczułe. W każdej z nich, w ich szczytowej części, występują organeł-j le - dyski z barwnikami - wyspecjalizowane w odbiorze wrażeń świetlnych. Są ono