Działjnie mechanizmów nieswoistych nie jest tak precyzyjne jak w przypadku mechanizmów swoistych i nie zawsze daje możliwość usunięcia obcych antygenów. Ponadto odporność nieswoista nie wytwarza pamięci immunologicznej.
Chociaż produkty pasożytów mogą bezpośrednio zwiększać zdolności zabójcze makrófagów, jednak dopiero stymulacja cytokinam! wytwarzanymi przez swoiste limfocyty T znacznie zwiększa ich zdolność eliminacji pasożyta.
Głównym związkiem wywierającym działanie cytotoksyczne wobec
pasożytów jest powstający w czasie aktywacji makrofaga tlenek azotu Wzrost syntezy tlenku azotu w śródbłonku powoduje oporność na zakażenie óasożytaml przedostającymi się do krwi (Pfasmodium\ Letshmanta, Śchłstosoma) We wczesnym okresie infekcji w eliminacji drobnoustroju uczestniczą także neutroflle i eozynofile
Antygeny wielu gatunków pierwotniaków są rozpoznawane przez receptory komorek NK. Komórki NK odgrywają istotną rolę w zwalczaniu zakażenia pierwotnlakami bezpośrednio eliminując pasożyty oraz wytwarzając cytokiny aktywujące makrofagl