34751 IMGs78

pliifónszźa. że obniżona percepcja słuchów a i związane z tym bjatzeżycift. a także utrudniona komunikacja interpersonalna poaajęzyko wa. jak również czynniki kulturowe mają decy-osobowości. Jest ona w sumie zubożona, na co wymmtmumc cechy w większości kazuistycznych opisów, takie jak ^^^^HPBfcwaMMHMBŚa. stałe niezadowolenie, drażliwość. Analizując jed-badań sugeruje że istnieje zależność cech osobowości od pHHi|pdb.llwcKBnkowań, takich jak: społeczne oczekiwania w odniesieniu do riląpriKayd pełnionych przez niedosłyszącego, wychowawczy wpływ ro-dBctne" ' ad.

jHa* podstawie wymienionych przesłanek wydaje się uzasadniona sugestia, iPfKSBae tożsamość:, cechy osobowości niedosłyszącego, czy nawet syndrom Mdk cech, mc tyłe zależą od stopnia uszkodzenia słuchu, ile od w czesnego rozpoczęcia postępowania rewalidacyjnego, warunków edukacji i socjalizacji, umożliwiających mu dnpaąt siebie wraz ze swoimi ograniczeniami i pokonywanie, w —■ę Mfh ii lnic. przeszkód z mmi związanych.

Ul Cdt <ncko«aau nafc aiedosłys/acy eh

Całe wychowania osób niedosłyszących są takie same. jak każdego wy-dłowsma. Jednak „punkt ciężkości (...) musi się tu przesunąć na (...) rozwija-ase i bogacenie naturalnej [podkreślenie - B.H.J mowy dziecka"'¹ . Znaczy la, że cefe hetero te!iczne pośrednie rewalidacji dziecka niedosłyszącego, będą dotyczyły głównie rozwoju obniżonych możliwości perccpcyjnych i arty-Mhqp9cfc tych dzieci Współcześnie rozumiemy, że uszkodzenie słuchu HH|mtqsh dla rozumienia mowy pasm częstotliwości powoduje, żc praade empto kMccanpmy Mą aa rozwoju słać hu yĘĘ.«łbniedosłyszących powinno obowiązywać podejście uniscnsorycznc. mm rmtUacyJat odnoszą się zatem przede wszystkim do wychowania MMttiąMgpu.lanymi słowy, na mniejszy ubytek słuchu i większa sprawność ^^^^|H|MR|l|aMMqaL tym bardng cele specjalne, hctcroteliczne Wfcaac ssęhąd* do ogólnych celów wychowania i tym więcej będzie zadań jlMhlgayck. a mniej odnoszących się stricte do kompen-SakWiąjoEte będzie uszkodzenie słuchu i mniejsza sprawoość jtę ^oeclca niedosłyszącego, tym bardziej urzeczywistnia-szczególnie aa poziomie propedeutycznym, do celów

MMM.

t I, Ommiimmmm, Wrócimw. Warszawa.

i zadań realizowanych z dziećmi z głębokim uszkodzeniem słuchu. Podkreślić jednak należy, że w związku z „odkryciem słuchu”, w surdopedagogice zarówno heteroteliczne cele pedagogiki niedosłyszących, jak też pedagogiki osób z głębokim uszkodzeniem słuchu, będą się zbliżały do celów pedagogiki ogólnej.

Zasadniczo osiąganie celów rewalidacyjnych na każdym poziomie rozwoju metrykalnego, począwszy od okresu przedszkolnego, powinno w efekcie umożliwiać dziecku niedosłyszącemu (i z głębokim uszkodzeniem słuchu) rozwój w zwykłym, masowym przedszkolu, masowej szkole podstawowej, gimnazjum i liceum dla dzieci i młodzieży słyszącej. Nie zawsze jednak jest to możliwe. Program nauczania w szkole dla dzieci niedosłyszących nie powinien wprawdzie różnić się od programu szkoły masowej, uwzględnia on jednak dodatkowo zagadnienia dotyczące prawidłowej artykulacji oraz wzbogacania słownictwa, kształcenia percepcji słuchowej i rozwoju umiejętności odczytywania z ust. Powoduje to przedłużenie czasu nauki, do czego przyczynia się także wolniejsze tempo samej nauki szkolnej. Uczęszczanie do szkoły masowej nie zawsze zatem ułatwia dziecku niedosłyszącemu realizowanie jego potrzeb osobistych i społecznych, także i tych związanych z procesem nauczania-uczenia się.

Możliwość nauki w szkole masowej, lub przejścia do niej, powinny uwzględniać jednak zarówno przedszkole, jak i szkoła specjalna dla niedosłyszących (i nicsłyszących). I wtedy zresztą takie dziecko także powinno korzystać z dodatkowej pomocy w zadaniach dotyczących kształtowania prawidłowej artykulacji, rozwoju percepcji słuchowej, odczytywania z ust, a także uczestniczyć w wyrównawczych zajęciach dydaktycznych.

Metody kształcenia niedosłyszących, związane z istotą ich upośledzenia, dotyczą zagadnień rozwoju języka i mowy (wzbogacania słownictwa, rozwijania jego funkcji semantycznej i struktury gramatycznej) i umiejętności komunikowania się za pomocą mowy (rozwijania percepcji słuchowej i odczytywania z ust). Pod tym względem szkoła dla niedosłyszących jest zbliżona do szkół dla dzieci i młodzieży z głębokim uszkodzeniem słuchu. W swym dążeniu do zrealizowania programu szkoły masowej dla dzieci słyszących, szkoła dla niedosłyszących zbliża się do szkoły masowej. Stwierdzenie Króhnerta²¹* sprzed 17 lat, iż po dziś dzień nie znaleziono odpowiedzi na pytanie, jak pogodzić zamierzenia, dotyczące osiągania celów i zadań kształcenia szkoły masowej z celami i zadaniami kształcenia języka szkoły dla nie-

Por. OKrOhnert, Otschlchle. ., jw., s. 72.