104 Laboratorium Podstaw Elektrotechniki /
Z - moduł impedaneji obwodu.
Wielkość Yjest zespoloną admitaneją obwodu:
Y=Y.e^ (6.3)
gdzie:
<Pk " fazowy admitancji, będący jednocześnie kątem przesunięcia fazowego między prądem a napięciem, liczony od napięcia do prądu,
Y - inodul admitancji obwodu.
Wykres wskazowy prądu i napięcia dla prostego obwodu prądu sinusoidalnego przedstawia rys.6.2.
Rys.6.2. Wykres wskaż,owy prądu i napięcia.
6.1.2. Wyznaczanie parametrów impedaneji &
Impedancja £ określona jest stosunkiem wartości skutecznej zespolonej napięcia na tej impedaneji do wartości skutecznej zespolonej prądu płynącego przez tę impedancję:
Moduł impedaneji Z można wyznaczyć znając strukturę wewnętrzną impedaneji Z lub wartości skutecznej prądu i napięcia na tej impedaneji wg wzoru:
(6.5)
Kąt fazowy impedaneji zawady jest w przedziale [~%I2 ; 7t/2] i można go wyznaczyć znając strukturę wewnętrzną impedaneji Z, bądź też znając wartości symboliczne prądu i napięcia na tej impedaneji, gdyż kąt fazowy jest jednocześnie kątem przesunięcia fazowego między prądem a napięciem.
Wyznaczenie modułu impedaneji Z oraz kąta fazowego q> impedaneji Z. (której struktura wewnętrzna nie jest znana) jest poszukiwaniem (dla jednej wybranej częstotliwości) impedaneji zastępczej, tzn. takiej, na zaciskach zewnętrznych której prąd symboliczny i napięcie symboliczne jest równe prądowi i napięciu na zaciskach zewnętrznych impedaneji o nieznanej strukturze wewnętrznej.
W zależności od wartości kąta fazowego impedaneji, jej wartość zastępcza może być:
- rezystancją, gdy <p=0,
- reaktancją indukcyjną, gdy (p-rc/2,
- reaktancją pojemnościową, gdy <p=-ir/2,
- połączeniem rezystancji i reaktancji indukcyjnej, gdy 0<tp<rc/2I
- połączeniem rezystancji i reaktancji pojemnościowej, gdy -Ji/2<<p<0.
Z połączeń reaktancji indukcyjnej lub pojemnościowej z rezystancją rozpatrujemy tylko połączenia szeregowe. Połączenia równolegle, dla wybranej częstotliwości f/0, są zawsze sprowadzalne do równoważnych połączeń szeregowych.
Wyznaczenie parametrów dowolnej impedaneji Z, to wyznaczanie kąta fazowego <p, modułu impedaneji Z a na ich podstawie rezystancji i reaktancji indukcyjnej lub pojemnościowej. Wartość modułu impedaneji wyznacza się wg wzoru (6.5), mierząc wartości skuteczne prądu i napięcia na tej impedaneji. Wielkość kąta fazowego impedaneji wyznacza się mierząc kąt przesunięcia fazowego między przebiegiem prądu w czasie a przebiegiem napięcia w czasie na tej impedaneji.
Wartość rezystancji zastępczej można wyznaczyć z trójkąta impedaneji (rys.6.3) wg wzoru:
(6.6)
R = Z-costp
zaś wartość reaktancji zastępczej wg wzoru (6.7):
X = Zsmtp (6.7)
Do pomiaru kąta fazowego impedaneji stosujemy: fazomierz, oscyloskop dwustnimieniowy lub oscyloskop posiadający wejście odchylania poziomego i wejście odchylania pionowego.