40321 IMGc17 (2)

Metalowe jednoparowe (śrnba-nakrętka) sprzęgło podatne skrętnie

1. Wprowadzenie

Waninki pracy układów napędowych maszyn i urządzeń górniczych na które istotny wpływ ma duża częstotliwość rozruchów, często pod znacznym przeciążeniem, wymagają stosowania różnych form zabezpieczeń silników, przekładni zębatych oraz samych maszyn roboczych. Jednym z prostych sposobów zabezpieczenia układów napędowych jest zastosowanie w nich odpowiednich, w zależności od charakterystyki pracy maszyny, sprzęgieł. Do doboru sprzęgieł w układach napędowych i przeprowadzenia stosownych obliczeń bardzo pomocne mogą być prace [1,7,8,9,10].

W przypadku maszyn urabiających i transportujących urobek, sprzęgła w układach napędowych powinny charakteryzować się dużą podatnością skrętną.

W Instytucie Mechanizacji Górnictwa Politechniki Śląskiej opracowano konstrukcję sprzęgła [2], które jest podatne skrętnie, a jego schemat pokazany jest na rysunku 1.

4 5

Rys. I. Schemat jednokierunkowego sprzęgła podatnego skrętnie [2], gdzie: l-wał wejściowy z gwintem, 2-nakrętka (jedna z gwintem lewym a druga z prawym), 3-sprężyna, 4-tuleja, S-ruchowc połączenie wpustowe, 6-pokrywa, 7-piasta wyjściowa, 8-pierścieA oporowy, 9-kolnierz, 10-lożysko, 11-uszczelnienie

Istota działania sprzęgła polega na tym, że moment obrotowy przenoszony jest od strony czynnej do biernej za pomocą połączenia gwintowego i kształtowego, przy czym wykorzystuje się także element sprężysty w postaci np. sprężyny walcowej naciskowej.

Połączenie gwintowe wykonuje się między zewnętrznie nagwintowanym waleni wejściowym (czynnym) i nakrętką, która posiada także nacięte, np. rowki wpustowe na zewnętrznej powierzchni walcowej. Te zewnętrzne rowki wpustowe nakrętki są w ruchowym połączeniu z wpustem umocowanym w otworze piasty-tulei, która przymocowana jest do wyjściowej (biernej) tulei sprzęgła [3].