42341 skanuj0017 (85)

c.    zwyczajowe

d.    strukturalne - premier dysponuje jednym głosem przeciwko głosom co najmniej kilkunastu członków gabinetu, musi sie troszczyć o utrzymanie koalicji.

Pozycja premiera:

1.    ministrowie pracują pod kierownictwem premiera

2.    ministrowie „służą wraz z premierem”

R. Rosę. - faktyczna rola jaką odgrywa premier w gabinecie, jest uwarunkowana dow'am zmiennymi: formalną koncentracją władz)' w gabinecie lub jej orzproszenie oraz jego jednopartyjnością bądź wielopartyjnością. Tworzy to 4 sytuacje

L premier pełni fimkcje lidera (Wielka Brytania) - władza skoncentrowana w gabinecie, charakter jednopartyjny

2.    premier spełnia rolę uczestnika przetargów (Belgia) - władza rozproszona, rząd jednopartyjny

3.    premier spełnia funkcje żonglera (Dania, Holandia, Polska), działa pod presją koalicjantów - skoncentrowana w gabinecie wielopartyjnym

4.    premier działa jako symbol (Szwajcaria) - władza rozproszona, rząd koalicyjny

wg Lijpharta wg sposobu wyboru szefa gabinetu oraz jego poziom zależności od parlamentu

1.    gabinet kierowany przez premiera powoływanego przez parlament i zależnego od poparcia większości parlamentarnej, która może mieć postać jednej frakcji (GB, Grecja) dwupartyjnej koalicji (Niemcy, Hiszpania), wielopartyjnęj koalicji (Austria, Belgia, Holandia) - występuje w klasycznym parlamentaryzmie

2.    gabinet kierowany przez premiera powoływanego przez parlament ale niezależnego w spełnianiu funkcji egzekutywy (Szwajcaria)

3.    gabinet kierowany przez polityka pochodzącego z wyborów i niezależnego od parlamentu (Finlandia V Republika we Francji) - uznaje prezydenta za faktycznego szefa rządu

4.    gabinet jest kierowany przez premiera pochodzącego z wyborów, ale zależnego od parlamentu w pełnieniu swych funkcji

konstruktywne wotum nieufności - RFN, Grecja Hiszpania, Polska, Węgry.

Formułowanie koalicji gabinetowych:

Typologia

1. Kryterium wielkościowe

-    koalicje mniejszościowe

-    minimalnie zwycięskie

-    nadwyżkowe lub ponadrozmiarowe

2.    wg miejsca w przestrzeni politycznej

-    zdominowane przez lewicę

-    centrolewicowe

-    zbalansowane

-    centroprawicowe

-    zdominowane przez prawicę

3.    wg spójności programowej

-    ideologicznie zbieżne (programowo zwarte)

-    ideologicznie rozbieżnie (synkretyczne)

4.    wg układu sił

-    zrównoważone

-    niezrównoważone

w sytuacji koalicyjnej ( wybory nie dały nikomu możliwości samodzielnego rządzenia) jest kilka wariantów

1.    utworzenie jednopartyjnego gabinetu mniejszościowego (Szwecja, Dania i Norwegia - często)

2.    powołanie rządu technicznego - gabinet nie jest firmowany przez partie (Rosja, Ukraina do 2004)

3.    koalicja mniejszościowa - w gabinecie nie ma najsilniejszej partii

4.    koalicja minmalnie zwycięska - obejmuje najmniejszą możliwą ilość partii zapewniającą większość parlamentarną

5.    wielka koalicja - porozumienie między głównymi uczestnikami, wyrzekanie się konfliktów

6.    koalicja nadwyżkowa - obejmuje większą liczbę uczestników niż potrzeba do uzyskania poparcia większości parlamentarnej.

Konfiguracja polityczna parlamentu składa się z 2 elementów':

1. ilościowy - liczba i rozmiar frakcji parlamentarnych - determinuje liczbę możliwych matematycznie koalicji większościowych oraz określa indeks siły poszczególnych partii

14