43305 słow040

Ryc. 3. Pozostałości wczesnosłowiańskiej chaty nr 5B ze stanowiska w Wyszogrodzie nad Wisłą. Fot. Z. Kobyliński.

Do domostw ziemiankowych prowadziły wejścia, których usytuowanie niekiedy daje się dokładnie zidentyfikować dzięki obecności lekko pochylonego do wnętrza domostwa zagłębienia, określanego mianem „korytarzyka”, lub drążonych w lessie schodków. Najczęściej takie wejście znajdowało się naprzeciwko urządzenia grzewczego w narożniku lub na środku południowej ściany. Sugeruje się, że budowniczym chodziło o uzyskanie długotrwałego dziennego oświetlenia (np. A. Cetera 1994), co jest jednak argumentem wątpliwym, jeśli założymy za H. Zoll-Adamikową(1997), że korytarzyki te musiały być zadaszone, aby nie dopuścić do wpływania wody deszczowej do środka ziemianki. Wybór takiego usytuowania wejścia mógł być podyktowany raczej koniccznościązapcwnieniaodpowiedniegoprzepływu powietrza, niezbędnego do funkcjonowania pieca.

Ryc. 4. Pice kamienny w narożniku wczesnosłowiańskiej chaty nr 25 ze stanowiska w Wyszogrodzie nad Wisłą. Fot. Z. Kobyliński.

Ważnymi cechami zagłębionych w ziemię domostw wczesnosłowiańskich są forma i miejsce usytuowania pieca (Ryc. 4 oraz na kolorowej wkładce w części katalogowej). Piece w przeważającej liczbie przypadków były kamienne, z dużymi pionowymi płytami skalnymi lub głazami ograniczającymi palenisko, zazwyczaj o wymiarach ok. 0.5*0,5 m.