— 67 —
ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE
Rodzaje motywacji:
1) aktwnościowa,
2) katartyczna,
3) zdrowotna,
4) społeczna,
5) emocjonalna,
6) ambicjonalna,
7) poznawcza.
K. Lubański (1987) wyróżnił grupy motywów, którymi kieruje się młodzież, uprawiając turystykę. Motywy zostały pogrupowane według następującej hierarchii:
a) motyw wypoczynkowy,
b) motyw zmiany otoczenia,
c) motyw emocjonalny,
d) motyw współuczestnictwa,
e) motyw poznawczy,
f) motyw samorealizacyjny,
g) motyw zdrowotny..
Klasyfikacja ta jednak nie jest wyczerpująca i w dzisiejszej dobie wymaga uzupełnienia. Świadczy to o tym, że wraz z rozwojem turystyki i postępującą globalizacją zmienia się także, w niektórych obszarach, zakres potrzeb i motywów.
Wyżej wymienione podziały motywów są w pewnych obszarach spójne i wyczerpujące. Częściowo nawet się powtarzają, jednak, jak się wydaje, wymagają rozszerzenia, szczególnie w sferze potrzeb emocjonalnych. Dlatego sadzę, zdając sobie sprawę z dyskusyjności klasyfikacji, że można je następująco rozszerzyć i uzupełnić. Poniżej podaję podział motywów uprawiania turystyki:
a) poznanie nowych ludzi,
b) poznanie nowych kultur, zabytków,
c) obcowanie z przyrodą,
d) wypoczynek (rekreacja),
e) rozrywka (zabawa),
f) poprawa stanu zdrowia,
g) odwiedziny krewnych i znajomych,
h) nauka (kursy),
i) pielgrzymki (spotkanie z Bogiem),
j) uprawianie sportu,
k) cele zarobkowe,
l) chęć uwolnienia się od obowiązków domowych lub szkolnych (w przypadku młodzieży),
m) chęć wyrwania się spod kontroli np. rodziców,
n) chęć spędzenia z kimś czasu poza miejscem zamieszkania,
o) chęć zaimponowania komuś,
p) chęć przeżycia przygody lub ryzyka.
Znacznie krótszą klasyfikację motywów proponuje, za R.W. Mclntoshem i C. Kasparem, I. Jędrzejczyk (2000). Motywy zostały podzielone na sześć grup. Są to:
a) motywacje odnowy sił fizycznych, np. wypoczynek, leczenie, sport,
b) motywacje odnowy sił psychicznych, duchowych, w tym wyłamanie się z izolacji dnia powszedniego, rozrywka, relaks, poszukiwanie przygody,