49106 s 110 111

110 ROZDZIAŁ 4

wa. Termin „wspólnota regionalna” stanowi nawiązanie do regulacji konstytucyjnej, gdzie w art. 164 ust. 2 zostało stwierdzone, że „inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa ustawa”. Województwo samorządowe, podobnie jak dwie inne, wcześniej omawia ne jednostki samorządu terytorialnego, ma osobowością prawną. Nie jesl ono nadrzędne w stosunku do powiatu i gminy, gdyż art. 4 u.s.w. stanowi, że „zakres działania samorządu województwa nie narusza samodzielności powiatu i gminy, organy samorządu województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia w postępowaniu administracyjnym”.

Główne zadanie samorządu województwa to ustalenie strategii rozwoju województwa, która jest realizowana przez prowadzenie polityki rozwoju województwa i zawarta w przyjmowanych przez sejmik programach wojewódzkich. Politykę rozwoju województwa prowadzi się w kilku sferach. Pierwszą z nich jest tworzenie dogodnych warunków rozwoju ekonomicznego. Polega to przede wszystkim na tworzeniu rynku pracy, utrzymaniu i rozbudowywaniu infrastruktury społecznej i technicznej oraz promowaniu walorów i możliwości regionu. Drugą sferą jest kształtowanie przyjaznego człowiekowi środowiska naturalnego zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Trzecia sfera to szeroko pojęty rozwój cywilizacyjny regionu. Do tej dziedziny należą zadania mające na celu podnoszenie poziomu wykształcenia i polepszanie stanu zdrowotności obywateli, wspieranie nauki i współpracy między nauką a gospodarką oraz rozwoju kultury, a także ochrona i racjonalne wykorzystanie dziedzictwa kulturowego. W sferze oświaty województwo samorządowe zakłada i prowadzi następujące placówki o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym (a nie lokalnym), których dotyczy strategia rozwoju województwa:

•    zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli,

•    biblioteki pedagogiczne,

•    publiczne specjalne: szkoły podstawowe i gimnazja, szkoły ponadgim-nazjalne, w tym z oddziałami integracyjnymi,

•    szkoły sportowe,

•    szkoły mistrzostwa sportowego,

•    placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe,

•    placówki kształcenia ustawicznego, kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, umożliwiające uzyskanie i uzupełnianie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych,

•    poradnie psychologiczno-pedagogiczne,

111

SYSTEM OŚWIATY

■ młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepeł-nosprawnościami i upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim realizację obowiązkowego - odpowiednio - wychowania przedszkolnego, szkolnego, obowiązku nauki,

• placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania (z wyjątkiem uczniów szkół artystycznych, dla których opiekę zapewnia minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego).

Województwo samorządowe zakłada i prowadzi także publiczne kolegia piacowników służb społecznych. Zadanie to jako jedyne nazwano w ustawie o systemie oświaty expressis verbis zadaniem własnym. Nie oznacza to jednak, że wcześniej wymienione zadania oświatowe województwa samo-i /ijdowego nie mają tego charakteru - z przyczyn trudnych do ustalenia nie ostały one w ten sposób określone przez ustawodawcę.

W art. 14 ust. 2 u.s.w. wprowadzono odrębną kategorię zadań wykonywanych przez województwo samorządowe, ale podobnie jak w przypadku ustawy powiatowej zrezygnowano z nazwania ich zadaniami zleconymi: l Istawy mogą określać sprawy należące do zakresu działania województwa lako zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez zarząd województwa”. W celu wykonywania swoich zadań województwo samorzą-< Iowę może tworzyć jednostki organizacyjne, zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań I mblicznych z jednostkami samorządu lokalnego z własnego województwa i ■ innym województwem (art. 8 ust. 2 u.s.w.).

Adresatami działania województwa samorządowego są przede wszyst-I im różnego typu podmioty organizacyjne. Regionalny charakter tych zalali czyni ich adresatami przede wszystkim duże jednostki organizacyjne, a nie poszczególne osoby.

Nadzór pedagogiczny

Jadzór pedagogiczny ma szczególny charakter. Termin „nadzór” jest po-|t,riem prawnym, które nie ma jednolitej definicji²⁰⁵. Najczęściej określa

⁰⁵ Szerzej na ten temat zob. D. Kurzyna-Chmiel, Nadzór wojewody nad samorządem terytorialnym...