422 Mieczysław Malewski - Andragogika i jej metodologiczne dylematy jako dyscypliny na_-:
uwypuklenia tych wszystkich elementów składowych rzeczywistości, ktć:c empiry cznie obserwowalne i mierzalne.
Pojęciowo zdefiniowane pole badań jest układem odniesienia dla k:~Ą struowania lub wyboru metod i technik badawczych. Ich zastosowanie ma wadzić do ustalenia faktów, umożliwiać opis zasięgu i częstotliwości ich \y-Mapowania oraz identyfikować korelacyjne i przyczynowe związki i zależności, jakie obiektywnie między nimi istnieją. Analiza danych odbywa się wedle śc ; ; określonych procedur statystycznych, co pozwala ujmować poszczególne zmienne w sposób izolowany i mierzyć siłę ich związku z innymi zmiennymi.
W badaniach ilościowych nacisk jest położony raczej na końcowy rezi: poznania, niż proces, który do niego prowadzi. Sam proces jest o tyle istomjj o ile pozwala uzyskać epistemologicznie wartościowy rezultat. O jego wart:.;-wnioskuje się na podstawie liczby statystycznie potwierdzonych hipotez i p: c» naukowych oraz liczby dających się z nich wyprowadzić zdań prognostyczny.. -W przypadku nauk kwalifikowanych jako praktyczne dochodzą jeszcze adres -wane do praktyków twierdzenia optymalizacyjne. Projekty badawcze mieszczące się w obrębie podejścia ilościowego wykorzystują metody i techniki eksre-rymentalne. ustrukturalizowany wywiad, skategoryzowaną obserwację, sl\_ z pomiarowe, testy o możliwie najwyższych wskaźnikach rzetelności i trafności.
Odmienn\ typ postępowania eksploracyjnego łączy się z badaniami jak ściowymi. które nazywane także bywają etnograficznymi, interakcyjnymi, natu-ralistycznymi. hermeneutycznymi itd. G.N. Noblit i R.D. Here utrzymują, ze wywodzą się one z humanistycznej tradycji nauk społecznych i dają się przyp -rządkować do parady gmatu interpretatywnego',8).
Punktem wyjścia dla nich nie jest teoria czy hipoteza, lecz sama rzeczy-wistość społeczna w takiej postaci, jaką nadają jej ludzie - aktorzy sceny sp .v łecznej. Preferujący to podejście nie wykluczją wprawdzie możliwości forrm-łowania praw przyczynowych, lecz w' procesie dochodzenia do nich przyjmu : globalny , całościowy ogląd gmachu ludzkiej rzeczywistości i odrzucają postula: ukierunkowanego poszukiwania związków pomiędzy' arbitralnie wybranym przez badacza zmiennymi zależnymi i niezależnymi. Warunkiem rozumiem z ludzkiego św iata jest zrozumienie celów i dążeń ludzi uwikłanych w interpers > nalnie związki i zależności, wydobycie na światło dzienne ich przekonań, sentymentów i lęków wraz z całym towarzyszącym im kontekstem społeczno--kulturowym. Intersubiektywny charakter świata społecznego wymaga - jal* ujmuje to J. Douglas - widzenia rzeczywistości wielu perspektyw^. Dlateg badania pow inny by ć prowadzone „od wewnątrz” i koncentrować się na potocznym doświadczeniu ludzi. Stawiając sobie za cel zrozumienie aktywnych pcc-miotów społeczny ch, pow inny one polegać - pisze C. Greetz - na gęstym opisie
’8) G.W. Noblit and R.D. Here: Meta-Ethnography: Synthesizing Oualitative Studies Newbury Park 1988, Sagę, s. 12.
’9> .1. Douglas: Investigative Social Research. New'bury Park 1976, Sagę.