iofemuN^i
W przypadku doboru kwotowego nie można ocenić rc-prercntafywnoici próby, a do uogólnienia wyników na całą populacje generalny zastosować metod wnioskowania statystycznego. Nic zwalnia to jednak pro wad ząccgo badania od obowiązku weryfikacji dokonanych uogólnień.
Jeśli chcemy np. zastosować metodę kwotową do doboru jednostek dla próby liczącej 500 konsumentów, próba zaś ma być odbicicni całej populacji (ludności) Polsk i, to opierając się na danych Narodowego Spisu Powszechnego, łatwo LfsŁuJ/ć, jakie powinny być kwoty (proporcje) próby z punktu widzenia taki cła cech, jak płeć, wiele, aktywność zawodowa, wykształcenie, miejsce zamieszkania itp. (tablica 16). Dobór następuje na podstawie cech niezależnych od siebie lub ze sobą powiązanych.
Jeżeli populacfa badana składa mv z jednostek nietypowych, do których bardzo trudno dotrzeć I ustalić, stosuje się metodę kuli śniegowej. Nazwa metody dobrze oddaje jej istotę. Rozpoczynamy bowiem dobór od nielicznej grupy ba-danych, do których udało się dotrzeć, a następnie prosimy ich o wskazanie kolejnych znanych im jednostek o podobnych cechach. W ten sposób powiększamy liczbę jednostek w próbie aż do uzyskania zakładanej liczebności próby.
Gdyby badania marketingowe miały dotyczyć np. osób uprawiających grę w golfa w Polsce, można byłoby je rozpocząć od kilku graczy, prosząc ich o wskazanie znanych im osób podzielających ich zainteresowania.
Ostatnim etapem procesu doboru próby jest pobranie próby, polegające na rzeczywistym dotarciu do wyznaczonych jednostek na podstawie pisemnego planu wprowadzenia w życic decyzji podjętych na poprzednich etapach i na podstawie bardzo dokładnej instrukcji.
• W badaniach marketingowych wykorzystuje się dwa podstawowe źródła informacji: wtórne (pośrednie) oraz pierwotne (bezpośrednie).
• Największe zasoby wtórnych zewnętrznych źródeł informacji są dostępne w Głównym Urzędzie Statystycznym. Źródła informacji o podobnym charakterze są dostępne w centralnych instytucjach administracyjno-gospodarczych i placówkach naukowo-badawczych.
• Wśród źródeł wtórnych szczególne miejsce zajmują te, które znajdują się wewnątrz przedsiębiorstwa. Każdy dział firmy jest swoistym źródłem informacji, z którego należy skorzystać w pierwszej kolejności, zanim sięgnie się do źródeł wtórnych zewnętrznych lub źródeł pierwotnych.
• Pozyskiwanie informacji ze źródeł pierwotnych jest systemem czynności, którego efektem końcowym jest pomiar. W wyniku pomiaru uzyskujemy infoimacjc o badanym obiekcie, które mają charakter pierwotny i mogą być przetwarzane zgodnie z potrzebami decyzyjnymi.
• W praktyce proces pomiaru polega na przyporządkowaniu pewnym obiektom liczb w taki sposób, aby odzwierciedlały możliwie wiernie mierzoną cechę obiektu. W tym celu wykorzystuje się następujące skale pomiarowe: nominalną, porządkową, przedziałową i stosunkową.
• Pomiar w badaniach marketingowych może dotyczyć stanów zarówno obiektywnych, jak i subiektywnych składających się na charakterystykę obiektu (np. konsumenta, przedsiębiorstwa) oraz jego relacji z otoczeniem.
• Badania marketingowe przeprowadza się zwykle na odpowiednio dobranych próbach, a nic na całej zbiorowości badanej. Dobór próby pozwala zaoszczędzić czas i pienią-