53340 P1010558

(a v/. Hi»i kieski

AżAue o nui junułiyuit?

ważnych sptawach, tak np w spia wle stosunku wolności woli do wszechmocy Bożej, kościół oficjalnie \ uroczyście zezwolił na głoszenie dwóch sprzecznych względem siebie doktryn, tomistyczneji i mohmstycznej Osobiście uważam doktrynę mohmstyczną za niemożliwą do przytycia ze stanowiska katolickiego Niemniej Kościół zabrania nu tą nazywać herezją: pewna wolność zatem istnieje Można i trzeba naukowo dyskutować na temat, jaka interpretacja jest nam atu c sza W pew nych wy padkach, gdy owe „interpretacje” tworzone są me za pomocą dedukcji, ale za pomocą redukcji, może się nawet zdarzyć, ze dw ie interpretacje będą równie dobre, przy obecnym przynajmniej stanie nauki W ypadek skrajny co prawda i trudny do zrealizowania, ale jednak możliwy Dłaczegozby nie wolno było dedukowac pewnych stron wspólnego dobra, które pominięte zostały przez innych‘^> Dlaczegóż by, w zakresie tez, które nie są pewne, nie wolno było sprzeciwić się poglądom przyjętym przez obcych* Zabraniać tego, znaczyłoby skazywać katolicyzm na wieczny bezruch t martwotę Zatem może istnieć obok katolicyzmu powszechnego, wyznawanego zarowno przez Francuzów jak i przez Polaków, jeszcze specyficzny katolicyzm francuski, a może także polski Będzie tu chodziło o jakiś odcień interpretacyjny, o pewne drugorzędne tezy Zajdzie przede wszystkim różnica co do pewnych me tyle teoretycznych ile wolitywnych i emocjonalnych nastaw len Poparcie dla tej tezy znajduję w następujących rozważaniach i stwierdzeniach Najpierw, zdaje się rzeczą jasną, ze me ma powodu by w szyscy katolicy mieli mieć jednakowy charakter Jak wspomniałem innych sprawności etycznych wymaga się przecież od lekarza, innych od oficera, innych jeszcze od nauczyciela Czyżby coś podobnego me b\ k> konieczne w stosunku do narodów? Rzecz zdaje się wysoce prawdopodobna Przecież Francuzi otrzymali od Opatrzności całkiem inne zadania mz my i wskutek tego wypada im inny charakter kształcie mz nam A posiadanie jakiegoś specyficznego chaiakieru daje zawsze specyficznie znosu zonę zrozumienie dla pewnych zagadnień Nie jest więc niemożliwe, by narody kształcąc sobie odmienne charaktery, kształciły równocześnie szczególne zrozumienie dla pewnych kompleksów zagadnień z zakresu katolickiego światopoglądu W rezultacie len światopogląd zostałby w jednym narodzie bardziej rozwinięty w tę, w innym w mną stronę A ze lozwijame światopoglądu to me tyle kwestia wiary, co jej uzupełnienia przez pracę rozumową, sprzeczności me będą więc wykluczone Dalej wypada stwierdzić stan faktyczny w wielu przejaw ach życia religijnego istnieją wyraźne różnice między narodami każdy, kto był na nabożeństw te za granicą, w ie o tym Bardzo specyliczne, polskie podejście uczuciowe do osoby Chrystusa Pana jest dowodem, ze religijność polska jest pod tym względem inna od np niemieckiej Gdybyśmy mieli trochę więcej i trochę bardziej znanych świętych, niewątpliwie w ich życiu uwydatniłyby się rysy specy licznie polskie Dlaczegóż by miało być inaczej pod względem teoru* I istotnie, jeśli porównamy np mysi katolicką niemiecką i francuską, spostrzec możemy znaczne różnice Co prawda, czysta mysi katolicka jest w Niemczech słaba (wielu jest natomiast pisarzy, którzy wolty żują na granicy modernizmu) - ale to co jest, wystarcza aby stwieidzic różnice Można mówić o rożnych katolicy zmach Jeśli kios woli mech mówi o różnych odcieniach katolicyzmu, ale na gruncie definicji danej powyżej i pierwszy zw i ot me prowadzi do nieporozumień skoro mianowicie słowem „katolicyzm” określamy ow niejednolity a szeroki zbiór, wolno mów tc o rożny ch katolicy zmach, gdy ty Iko pod którymś z wymienionych względów zachodzą głębsze różnice Co więcej, wydaje się, ze taka wielość katohcyzmów jest postulowana przez samą naukę katolicką Mianoyyicie, katolicki idea) kultury nie cate Uea tem H olisatM sk *\jo .. /i*/hk *m , który sw oją jedność zawdzięcza zupełnej jednakoy\ości wszystkich