54363 Skanowanie 13 11 08 30 (5)

poznawczą doniosłość, inne uległy przeobrażeniom, radykalnie różniąc się już samymi językowymi sformułowaniami w stosunku od Platońskiego oryginału. Wszystko to powoduje, że mogą być zignorowane lub przeinaczone przez współczesnego odbiorcę. Można by rzec, że w badaniach spuścizny Platona kumulują się wszystkie trudności rekonstrukcyjne starożytnych przekazów, osiągając swoje apogeum w naukach niepisanych. Świadczyć o tym może fakt, że na ich całościowe odtworzenie odważono się dopiero kilka dekad ternu, choć wszystkie najważniejsze niepodważalne świadectwa (arystotelesowskie i neoplatońskie) znane były od wieków'.

Trwałym osiągnięciem współczesnej filozofii nauki i tradycji hermeneutycznej jest wzrost świadomości o tym, jak łatwo nieświadomie wprowadzić pojęcia i schematy myślowe podzielane przez badacza w rekonstruowany materiał historyczny, przyczyniając się tym do deformowania oryginalnych intencji autora dzieła. Pojawienie się tego rodzaju niebezpieczeństw w badaniach myśli Platona potęguje podjęta przez niego tematyka i fonna językowa, w jakiej jest ona ujęta. Platon podjął kwestie, które do dziś sąuwsżane za fundamentalne dla dyskursu filozoficznego. Wśród nich problematykę nauk niepisanych wyróżnia najbardziej abstrakcyjny poziom rozważań; najgłębszy poziom dyskursu, na jaki język pozwala stawiać pytania. Zważywszy na poziom merytorycznych trudności i pionierski charakter przedsięwzięcia (cenną wskazówką były Parmenidesowe rozważania o bycie) Platon w genialny poradził sobie pod względem pisarskim, posługując się i twórczo modyfikując (jedyny dostępny) potoczny język grecki. Ten, przy wszystkich swych walorach jako baza dla rodzącego się subjęzyka filozofii i nauki, jest nieostry⁷ znaczeniowo i przy całym swym bogactwie metaforyki heurystycznie wykorzystywanej w dyskursie filozoficznym, powstał jako narzędzie wygrażania potocznego doświadczenia, a nie tego, co je przekracza. Stąd wątpliwości interpretacyjne, a nawet kontrowersje, zaczynają się już na etapie tłumaczeń tekstów źródłowych. Jest bowiem tak, że podstawowe słowa dyskursu Platońskiego i późniejszej metafizyki, jak ovxaę, to ov oucjia (ontas, to on, ousia) posiadają więcej niż jeden zamiennik w języ^rkach nowożytnych. Zamiennikom tym nadaje różne znaczenia, a w ich obrębie wewnętrzne odcienie znaczeniowe. Dlatego też badacze często posługują się wdasnymi przekładami oryginałów⁷ greckich, gdyż - w⁷ ich mniemaniu - drobne różnice semantyczne, a nawet gramatyczne w⁷ wyborze dopuszczalnego w’arian tu translacyjnego, na jaki pozwala otwartość językowa tekstu, okazują się mieć powsżne znaczenie w⁷ swej treści metafizycznej.

Kolejnym utrudnieniem badań, wzmiankowanym wyżej, jest brak systematycznego wykładu metafizycznych podstaw⁷ platonizmu. Platon jest wynalazcą metody postulatowej, wzorcowo zastosowanym na terytorium matematyki przez Euklidesa. Sam przekaz Platoński nie ma jednak architektury⁷ systemowej w ścisłym sensie. Rekonstrukcja jakiegoś zagadnienia filozoficznego wymaga zazwyczaj zespolenia w⁷ jedną całość pojedyncze w⁷ątki, rozproszone w⁷ różnych dziełach, nierzadko napisanych w⁷ znacznych odstępach czasowych.

6