56396 skanuj0009 (55)

ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE

Cook zorganizował wycieczkę dla 570 osób z Leicester do Longhboroug. W 1845 roku Cook wydał pierwszy przewodnik po Anglii dla swoich klientów. Z czasem organizował też wycieczki na kontynent i otrzymywał zamówienia także od rządu, np. na przerzut wojsk do Afryki. W 1872 roku zostały wydane pierwsze czeki podróżne (Kulczycki, 1977). W innych krajach także powstawały biura zajmujące się początkowo sprzedażą biletów dla emigrantów udających się statkami do Ameryki.

W Polsce pierwsze biuro podróży - ORBIS - powstało w 1923 roku we Lwowie, chociaż niektóre źródła podają rok 1920. Było to najsłynniejsze polskie biuro podróży, które z wieloletnią tradycją funkcjonuje na rynku do dzisiaj. Jednak warto nadmienić, że już w okresie zaborów działało polskie biuro prowadzone przez Zofię Biesiadecką w Oświęcimiu, które sprzedawało bilety okrętowe do Ameryki, a jego funkcjonowanie datuje się na rok 1903. Kolejnym, po „Orbisie”, biurem podróży powstałym po odzyskaniu niepodległości była „Gromada” działająca od 1937 roku (Kulczycki, 1977). Po drugiej wojnie światowej wraz z rozwojem turystyki następował boom na nowych turoperatorów. W krajach Europy Środkowej i Wschodniej wzrost liczby biur podróży nastąpił po przemianach politycznych i gospodarczych w 1989 r.

3.4. ZARYS HISTORII HOTELARSTWA

Początków podróży i turystyki, jak wcześniej zauważono, można się doszukiwać już w starożytności. Podróżni w dotarciu do celu swej peregrynacji musieli korzystać z pewnych urządzeń i obiektów, które dzisiaj określamy jako zagospodarowanie turystyczne. Jak na ówczesne warunki niektóre obiekty noclegowe, trakty i udzielane informacje spełniały podstawowe wymagania i doskonale służyły podróżnym.

Interesującego przeglądu wydarzeń związanych z rozwojem hotelarstwa na przestrzeni dziejów dokonał Grabowski (1980). Początków hotelarstwa, według niego, można się doszukiwać już od XXX wieku p.n.e. W państwie Sumerów powstawały gospody świadczące usługi noclegowe i żywieniowe. Jednym z miast, w którym one funkcjonowały, było słynne miasto Ur. W różnych rejonach Bliskiego Wschodu i w Azji Mniejszej powstawały karawanseraje będące ufortyfikowanymi gospodami dla kupców i ich karawan. Wysokie mury chroniły przed napadami, burzami piaskowymi oraz dawały schronienie przed słońcem. Jeden z najlepiej zachowanych karawanserajów znajduje się w Turcji, w miejscowości Sultanhani. W starożytnym Egipcie funkcjonowały zajazdy dla pielgrzymów prowadzone przez kapłanów boga Amo-na, najbardziej znane znajdowały się w Karnaku nad Nilem. Należy odnotować również fakt, iż normy prawne odnoszące się do usług gościnnych znalazły się w Kodeksie Hammurabiego wydanym w Babilonii w XVII wieku p.n.e. Również w starożytnej Grecji, głównie od VI do IV wieku p.n.e., funkcjonowały zajazdy w miejscach kultu, np. w Delfach i Epidauros, lub ośrodkach kultury i sportu, np. Olimpia, Efez, Syrakuzy. W starożytnym Rzymie istniały gospody (stationes), w których można było wypożyczyć konia, zatrzymać się na nocleg. Podróżni mogli też korzystać z odpowiedników dzisiejszych wagonów sypialnych, którymi były carruca dormitoria (Przecławski, 1996). W Rzymie (TV-III w. p.n.e.) pojawiły się pierwsze przepisy prawne dotyczące prowadzenia gospód i odpowiedzialności za rzeczy podróżnego, wprowadzano także kontrolę jakości usług. Istniał tam też zawód hotelarza caupo, tzn. prowadzący gospodę, stabulańus natomiast oprócz prowadzenia gospody zajmował się również uprawą roli. Poza miastami, w regionach uznawanych za miejsca wypoczynku, patrycjat rzymski budował swe wille, gdzie w otoczeniu przyrody i w odpowiednim klimacie można było się relaksować