58016 Obraz"2 (5)

• OMT, fcttfey otrty^rw*i»o b._W«talo «    _{Iab w} .

•«try(ŁkM)Ł *»•••■ t«r»ft*lo«*9o. Od 190 r. taeifto wytw.rt.ć _tM poli ac kWMRi t«r«(talow^o JL w «Mtfpn)ch latach metoda ta T cenie ulg rozpowszechniła. Światowe produkcja kwasu tareftalowego    _noJ I

"**• ^w    c. S,J sin, podczas gdy OHT odpowiednio 4,1 min.

4.21. MAPTAŁCM

4.22.1. Wlaóeiwodci fizyczne i net ody otrzymywania    , -

War ta len C _t«H. j«»t biała substancja krystaliczna (płatki) o chara- | kt«rr*tyc«iiej woni. o temp. topn. 0O°t i temp. wrz. 21t°C. Łatwo subll-■cje. Wie rozpuszcza ulg w wodzie. Pali sif kopcącym płomieniem.

^M ■^fc*^1Ł Światowej produkcja naftalenu jest w ok. 90 preesnUch opar- I ta na przerobią amoły węglowej z procesu koksowania węgla kamiennego, j Pozoetala iioOC naftalenu wytwarza alg z suroweOw pstrochsmicznych. Od kilku lat Światowe produkcja naftalenu utrzymuje sif w przybliżeniu na stalye poziomie Cek. 0.5 min Ł/r.) nie wykazując tendencji wzrostu.

Otrzymywanie naftalenu ka r bochen i cznego

Waftolen kerbocheniczny joot produktom ubocznym procesu koksowania w*gla kamiennego. Wchodzi w skład smoły węglowej. Średnia zawartość naf- I taieim w smole węglowej wynosi 10%. Podczas destylacji smoły naftalen ¹ grnmadzl slg głownia we frakcji oleju zwanego naf talonowym, w oleje tym | zawarte jest ok. 90% całej llodol naftalenu wchodzącego w okład amoły i i Pozoatale ilosc przechodzi do sąsiednich frakcji, przede wszystkim do ;

karbolowego. W celu wydzielenia naf ta łanu o zawartości 94-99% czy- ' stego składnike z oleju naftalonowego stosowane ag w przemyśle dwie me- | tody - kryetalizacja i rektyfikacja - lub ta* lgczy alg obie metody.

w wielu wytwórniach naftalen otrzymuje alg z olaju naftalenowego w j drodze bezpośredniej kryetalizacji, w krystalizatorach płaszczowych zaopatrzonych w mieszadle, waad jest schładzany do temp. 20-25°C. Otrzyma- | me w tych warunkach kryształy odwirowuje alg. po czym przemywa roztworom ₍ ługu sodowego i gorgeg wodg. w ten sposób można otrzymać naftalen o za- ; wartoSci głównego składnika 94% (ma on temp. topn. 7I°C|.

Wjradrfbnieiiie naftalenu z oleju naf talonowego metodę rektyfikacji I poprzedza operacja tzw. odfsmołowania, która polega na ekstrakcji I zwigzków kwaśnych (fenol, krezole) roztworem ługu sodowego. Olej zostaje j w tam sposób uwolniony od zwigzków kwaśnych tworzgcych z naftalenem azs- j otropy podczas destylacji. Odfsmołowany olej naftalenowy poddawany jest ! Mftfpnic rektyfikacji pod ciśnieniem etmoeferycznym w układzie dwóch

kolumn. Se szczytu pierwszej kolumny odbierane sg składniki wnęce niże) aiż naftalen. Ciecz wyezerpang z dołu pierwszej kolumny podaje alg Se drugiej kolumny, w której zachodzi oddestylowanie naftalenu. Temperatura aa szczycie tej kolamy wynosi ok. 220°C. Instalacja destylacyjne oleju naftalenowego dostarczajg naftalenu o temp. topn. 7I,0-7I,5°C, co odpowiada zawartości naftalenu w granicach 94-97%.

Koftolen przeznaczony do wiało syntez (z wylgczanieś zastosowania 4otyczgceg© produkcji bezwodnika ftalowego) powinien Charakteryzować alg wysokę jakoScig, tzn. jego temperatura topnienia powinna wynosić co eaj-sniej 79,4°C. Produkt otrzymywany z oleju naftalenowego w drodze destylacji ni# spełnia tych wymagart. U celu poprawy jekoScl naftalenu gatunku "destylowany* poddaje sig go dalszemu oczyszczaniu (usuwania tionaftees. zasad chinolinowych, indami). najczęściej przy pomocy nastgpu jgeyck mm-kodt rafinacji kwasem siarkowym, rafinacji mieszaninę kwasu siarkowego i formaldehydu lub hydroreflnacji katalitycznaj.

^w Polsce olej naftalenowy jest podstawowym surowcem do produkcji gatunku naftalenu o nazwie "destylowany". Na poczgtku lat oalemdsieaigtycli 70% wyprodukowanego naftalenu klarowano do wytwarzania bezwodnika ftalowego. Resztę przerabiano na naftalen "kryetaliezny". Ten gatunek naftalenu jest otrzymywany w drodze rafinacji naftalenu "destylowanego" metodę kwasowo--formaldehydowę. naftalen najwyżezoj jakości uzyskuje się przez eublimecję.

Otrzymywaniu naftalenu petrochemicznego

- Waftalon petrochemiczny otrzymuje się na bazia półproduktów przerobu ropy naftowej metodg hydrodealkilowaaie węglowodorów alkiloaafteleea-wych. Naftalen petrochemiczny w dużej skali wytwarza się w USA. w połowią lat osiemdziesiątych udział naftalenu petrochemicznego w całkowitej produkcji naftalenu wynosił tam ok. 35%.

Surowcem do produkcji naftalenu petrochemicznego eg wysokowrzgee o-ieje popirolityczne oraz frakcja olejowe z procesu krakowania katalitycznego. X surowców tych metodę rektyfikacji wyodrębnia elg frakcję g temp. wrz. 200-300°C. Charakterystyczne cechę tej frakcji jest duża zawartość dwupierScienlowych węglowodorów aromatycznych (50-95% J, a szczególnie alkilonaftalonów. Wytwarzanie naftalenu petrochemicznego zwlęzane jest z reakcję dealkilowania alkilonaftalonów w obecności wodorui

Proces dealkilowania przebiega termicznie (temp. 700°C) lub katalityczni# (temp. 550-450°C, ciśnienia 0,7-7 MPa, katalizator Ce,o₃/ai₃o_s1 . Technologia wyodrębniania naftalenu z produktów reakcji jaat analoglotna

442