64111 X3e50dd739p11

trociny i wióry pochodzące z przetarcia i obróbki drewna z drzew iglastych. Ze wzglądu na zawartość kwasów organicznych oraz na pęcznienie pod wpływem wilgoci trociny i wióry należy przed użyciem zmineralizować. Istnieją różne sposoby mineralizacji. Najprostszy sposób polega na przemieszaniu trocin czy wiórów z mlekiem wapiennym lub zanurzeniu ich w 6% roztworze chlorku wapniowego. Po mineralizacji materiały te powinny być przesuszone. Do przygotowania masy cementowo-glinianej przy produkcji elementów budowlanych należy używać trocin i wiórów w stanie suchym. Trociny i wióry stolarniane powinny pochodzić z drewna zdrowego, nie zarażonego grzybem. Nie po~ winny zawierać części zgniłych lub spróchniałych oraz zaparzonych. Przed użyciem należy trociny, jak również i wióry przesiać lub przewiać w celu oczyszczenia ich od nadmiaru mączki drzewnej, kory i innych zanieczyszczeń. Po oczyszczeniu należy je przechowywać pod dachem w celu zabezpieczenia przed zamakaniem.

Woda

Do przygotowania zawiesiny glinianej, zapraw i wyrobów z tworzyw cementowo-glinianych należy używać wodę wolną od zanieczyszczeń źle wpływających na wiązanie i twardnienie wyprodukowanych elementów. Najlepiej nadaje się woda, która używana jest do picia. Nie należy używać wód zanieczyszczonych ściekami domowymi lub ściekami z zakładów przemysłowych.

B. PRZYGOTOWANIE MASY

1. Przygotowanie zawiesiny glinianej

Po zbadaniu gliny i stwierdzeniu, że nadaje się do tworzyw cementowo-glinianych, przystępuje się do jej wydobycia i dostarczenia na plac budowy. W zależności od tego, jaką mamy glinę: tłustą, średnio tłustą czy chudą — odpowiednio ją przygotowujemy do przerobu na zawiesinę glinianą. Przygotowanie gliny polega na tym, że glinę tłustą lub średnio tłustą po ukopaniu i przewiezieniu wsypuje się do uprzednio wykopanych rowów i zalewa wodą. Moczenie gliny powinno trwać co najmniej jedną dobę. Rowy do moczenia gliny najlepiej wykonywać o szerokości 1 do 1,5 m, o głębokości 1 m i o długości dowolnej w zależności od warunków miejscowych i od ilości zużycia gliny na dobę. W gruntach sypkich skarpy rowów powinny być odeskowane w celu uniknięcia obrywania się ziemi i zanieczyszczenia moczonej gliny. Zamiast moczenia gliny w rowach można zastosować suszenie gliny na słońcu. Wówczas grubsze bryły rozbija się motyką na drobne kawałki o wielkości 4—5 cm. Te wstępne czynności wykonuje się poto, żeby ułatwić rozrobienie takiej gliny z wodą na zawiesinę glinianą i skrócić czas mieszania.

Przygotowanie zawiesiny glinianej można wykonać ręcznie lub mechanicznie. Mieszanie ręczne przeprowadza się w skrzyni drewnianej wykonanej z desek o wymiarach 2,00X3,00 m i wysokości 0,40 m, takiej samej jak do gaszenia wapna (rys. 3).

Rys. 3. Skrzynia do rozrabiania gliny na zawiesiną glinianą i osadnik

jednokomorowy

Namoczoną lub wysuszoną glinę wrzucamy do skrzyni i zalewamy wodą w ilości trochę mniejszej od użytej do moczenia lub w ilości trochę większej, jeżeli glina była suszona i rozbita na drobne bryłki. Zalaną wodą glinę mieszamy gracą lub grabiami żelaznymi aż do otrzymania masy o gęstości ciekłej śmietany. Otrzymaną ciecz spuszczamy do osadnika przez otwór w skrzyni zaopatrzony w siatkę o oczkach 8 do 10 mm i zasuwę drewnia-

21