68448 IMGW39 (2)

258 WACŁAW BERENT

agi

starych ksiąg, pod ciystem wejrzeniem zawisłego u błękitu lodowca.

Z rozkoszą pieściłem się staremi księgami Cieszyły mnie naiwne rysunki miniatur, iluminowane z tak mozolnym przepychem w ciężkiem złocie, głębokiej purpurze i w lazurze kryształowym. Bawiły grube, czarne gotyckie litery, ich mocne szeregi niby nieskończone przemarsze całej armii w stal zakutych rycerzy. 1 styl tych ksiąg, trafiający, w swej riaiwnie kłopotliwej eks-presyi, jakby przypadkiem na najszczersze dźwięki, na jędrne, soczyste barwy.

Uderzyło mnie jakieś słowo, — imię, ale, jak u mnie zawsze, wtedy dopiero, gdym już dawno te kartki przewrócił. Szukałem długo. Znalazłem wreszcie i czytałem:

KSIĘŻNICZCE BRF\TVMILE, WITEZIV NIEZRMYŚLV I 0 ŚWIĘTYM JflCŁRWIE Ul j RZECZPRfłWDZIWR._QUMt

\ / Lice KSIĘŻNICZKI BRATUMIŁY W XIVWI0Ś-

i \f Nie jej życia, prAwie Rzec można, z mi*

⁹ V 5TERNEC0 KSZTAŁTU JEJ CIAŁA JAKO

z paku na Świat wyuladalo, na smukłej SZYI WSZĘDY CIEKAWIE SIE CHYLĄC. AKURATNIE JAK ON KWIAT NA SZYPUŁCe. COŚ Z PAKOWEJ OPUSZKI NA RÓ-ŻOWEM LICU JESZCZE OSTAŁO. ONA CIEKAWOŚĆ PAKA POD

Majuskułowy druk „rzeczy prawdziwej” o księżniczce Bratumile z 1 wyd. Próchna

przepychem w ciężkim złocie, głębokiej purpurze i w lazurze kryształowym. Bawiły grube, czarne gotyckie litery, ich mocne szeregi niby nieskończone przemarsze całej armii w *tal zakutych rycerzy. I styl tych ksiąg trafiający, w swej naiwnie kłopotliwej ekspresji, jakby przypadkiem na naj-zcz* r dźwięki, na jędrne, soczyste barwy.

Uderzyło mnie jakieś słowo — imię, ale, jak u mnie zawsze, wtedy dopiero, gdym już dawno te kartki przewrócił Szukałem długo. Znalazłem wreszcie i czytałem:

O KSIĘŻNICZCE BRATUMILE, WITEZIU*⁴ NIEZAMYŚLU I O ŚWIĘTYM J AC LAWIE RZECZ PRAWDZIWA

Gładkie lice księżniczki Bratumiły w XIV wiośnie jej życia prawie, rzec można, z misternego kształtu jej ciała jako z pąku na świat wyglądało, na smukłej szyi wszędy ciekawie się chyląc, aku ratnie jak on kwiat na szypułce. Coś z pąkowej opuszki²⁵ na różowym licu jeszcze ostało, ona ciekawość pąka pod rzęsą, coś z pacie rza i z miodowej rosy na wargach. Motylom w sadzie tylko ją pokaz* Pilno im było bardzo. Ćma po nocy wprost do niej jak w świecę Bo też ćmy tylko, motyle i ptak, co śmielszy, oglądały gładkie lice kstęz niczki Bratumiły. Na tyńcowej górze²⁶, za trzema muratni. za dwo ma zwodzonymi mosty kwitła księżniczka Bratumiła. Jednego rycerza pieściły jej oczy ciekawe, jeden rycerz płonął pod tym patrzeniem ciekawym: księżniczko wy brat, w i też Niezamyśl. W gładkim licu i misternym kształcie księżniczki Bratumiły rozgorzał Niezamyśl miłością wielką. Witeź, brzydząc się imać lutniej²⁷ pod alkierzem, z konia i przy zbroi (jako rycerzowi godnie) takowe minnesan-gi²⁸, od bolesności w grzesznym kochaniu tęskne, wszędy składał i głosił, że gdzie przybył, dworski fraucymer łzami głośnymi go witał i miesiąc po nim płakał. Witeź Niezamyśl, wstydząc się pisać, mieczem na dębowej korze takie wiersze na jej cześć wycinał, że gdy je

²⁴    witeź (czesk.) — rycerz, bohater.

²⁵    opuszka — powłoka; tu: puszystość, meszek.

²⁶    tyńcowa góra — aluzja ao Tyńca, opactwa benedyktyńskiego koło Krakowa; w literaturze ludowej często przenosiło się nazwy własne na inne obiekty (np. dunaje, ukrainy).

²⁷    imać lutniej (arch.) — tu: grać na lutni.

²⁸    Minnesang (niem.) — średniowieczna pieśń miłosna o kun sztownej wersyfikacji, wykonywana do wtóru wioli lub harfy