69469 Strony" 23

1.87. Obwód nie rozgałęziony składa się z czterech źródeł i trzech odbiorników (rys. 1.14). Dane obwodu: E_x — 1,2 V, £₂ = 2 V, £₃= 1,5 V, £4 = 1,3 V,Ą = 5Q,iJ₂ = 6 O, R_z = 8 O, = £_W2 = — £«* = 0,2 Qj R_w4 = 0,4 O. Obliczyć prąd w obwodzie, napięcia na poszczególnych odbiornikach, potencjały w poszczególnych punktach obwodu przy uziemionym punkcie 0 oraz narysować wykres potencjałów w funkcji rezystancji obwodu.

Rozwiązanie

Prąd w obwodzie obliczamy dzieląc algebraiczną sumę sił elektromotorycznych przez rezystancję całkowitą obwodu

E\ £₂ “b "-ł~ £5

£1+i?₂+£3++R_m + R_m

1,2-2 + 3,54-1,3__

5+6+$+0,2+0,2+0,2+0,4 2

Napięcia na odbiornikach U_x = IR_X = 0,1 • 5 = 0,5 V U₂ = IR₂ = 0,1 • 6 = 0,6 V t/₃ = /i?₃ = 0,1 • 8 - 0,8 V

Z kolei przystępujemy do obliczania potencjałów poszczególnych punktów rozpatrując kolejne odcinki obwodu: na drodze 0A potencjał wzrasta o £4 i jednocześnie maleje o spadek napięcia na rezystancji wewnętrznej źródła IR_W4

V_A = 0+Ei-IR_m = 1,3-0,1 • 0,4 - 1,26 V

Potencjały kolejnych punktów

V_B = V_A—U_X = 1,26-0,5 = 0,76 V

V_c = V_B+E_X~IR_W1 = 0,76+1,2-0,1 • 0,2 = 1,94 V

V_D = V_C~ U₂ - 1,94-0,6 = 1,34 V

V_E= V_D-E₂-IR_W2= 1,34-2-0,1 -0,2 = -0,68 V

V_F = V_E~U_S^ -0,68-0,8 = -1,48 V

F₀ =* Vp+E₂—IR_m— —1,48 + 1,5—0,1 -0,2-0

Teraz można przystąpić do wykonania wykresu potencjałów (rys. 1.15).

l L.88. W obwodzie nie rozgałęzionym (rys. 1.16) obliczyć prąd, spadki napięcia na poszczególnych rezystorach i źródłach oraź potencjały w poszczególnych punktach obwodu. Narysować wykres potencjałów przy uziemionym punkcie 0. Dane obwodu: E_x — E₂= 10 V, E_z = 8 V, Et = 4 V, E_s = 6 V, R_x =    = 15 O, R_z = R₃ = 4 O,

Rf, — 7 O, ~ ł

l 1.89. W obwodzie przedstawionym na rys. 1.17 siły elektromotoryczne źródeł E_x = E₂ = E₃ = 2 V, rezystancje R_x — R₂ = R₃ = 10 O, rezystancje wewnętrzne źródeł R_m — R_Wi = R_m = 2 0. Obliczyć napięcia U ab, Ubc i Uca. Narysować wykres potencjałów przyjmując V_A = 0.

I 1.90. W obwodzie (rys. 1.18) uziemiony został przewód łączący źródła.

Siły elektromotoryczne źródeł E_x = E₂ = 4,5 V, rezystancje wewnętrzne źródeł Rwi — 0,4 O, R_m — 0,6 O, rezystancja potencjometru R_p = 26 O. Wyznaczyć potencjały punktów A i B oraz obliczyć, w jakich granicach będzie się zmieniało napięcie Uc₀ przy ruchu suwaka potencjometru z punktu B do punktu A.

23