. .w.Vtf..u^JU rw^.m,y rupyiu njnezyor.zyscir umyr wodą '• P° wyschmęcu
nasmarować czystym tłuszczem (smalcem, wazeliną) Szczególnie starannie należ oczyścić strzałkę, gdyż gnicie strzałki jest najczęstszym schorzeniem kopyt Dwa raz w tygodniu należy umyć ją roztworem kreoliny. a rowki strzałkowe posmarować dzieg ciem (smołą drzewną)
Do częstych schorzeń kopyt wynikających z niestarannej pielęgnaqi. utrzymania eksploatacji należy ochwat, nagniot. nagwozdzenie. szczeliny, rozpadliny, ściana pusta ściana oddzielona, róg zbyt twardy, róg zbyt miękki.
Pielęgnacja racic. W obecnych warunkach utrzymania bydła narastanie rogu rac cowego jest najczęściej szybsze niż jego ścieranie Prowadzi to do nadmiernego nara stania racic i załamania się osi palca do tyłu (ryc 20) oraz do silnego nacisku na tyln część podeszwy i piętki Jest to podstawowa przyczyna szeregu schorzeń racic
Ryc 22. Sposoby korekcji racic
A - praw-dłowy, B - nieprawidłowy
Nieprawidłowemu narastaniu rogu zapobie gamy przez okresowe korekcje racic (ryc.22 i ich dezynfekcję (dziegciem lub dziegciem; siarczanem miedzi) Przy utrzymaniu alkierzo-wo-pastwfskowym korekcji dokonujemy jedei raz w roku, najlepiej na 6-8 tygodni przed pastwiskowamem. u krów chowanych syste mem alkierzowym 2 razy w roku. u buhajów zaś 3 do 4 razy w roku
Ze względu na częste enzootyczne występowanie schorzeń racic zalecane sąokre sowę przeglądy stanu racic u wszystkich zwierząt, połączone z oceną warunków środowiska hodowlanego.
Istotną przyczyną schorzeń racic jest zbytnie nawilżanie rogu i skóry szpary racicowej na zawilgoconych stanowiskach, podmokłych pastwiskach i wybiegach Zbytnia nawilżenie racic można zmniejszyć przez kąpiele w roztworze formaliny (5%) lub siarczanu miedzi (10%).
Zarówno stanowiska długie zanieczyszczone kałem i moczem, o dużym spadzie, jjak tez stanowiska krótkie, śliskie lub też f>odłogi o powierzchniach twardych, chropowatych i mokrych, o nieodpowiednim ruszcie, usposabiają do wzrostu schorzeń racic ze względu na niewłaściwe nawilżanie rogu i skóry, ścieranie rogu, obciążenie racic, ukrwie-me skóry i tkanek oraz urazy.
Udowodniono, że żywienie dużą ilością liści buraczanych może być powodem wzrostu liczby schorzeń racic. Podejrzewa się również, ze pewien rodzaj diety, a zatem też kału i moczu (na razie nieokreślony) czym racice podatnymi na zakaźną postać zanok-cicy.
Schorzenia racic przy mnogości czynników sprzyjających chorobie możemy zaliczyć do tzw chorób hodowlanych
Stwierdzono możliwość selekqi bydła na cechy racic (długość racic i (przekątna) zwiększające ich odporność na zanokcicę.
System utrzymania pastwiskowo-alkierzowy, wykorzystanie okólników i wyb<egów. przy stosowaniu właściwej pielęgnacji, ogranicza ilość schorzeń racic
« i 'i Schorzenia racic
Nmpowazniejszyrn schorzeniem racic u bydła jest zanokcłca która obejmuje dwie |ediK)«tki chorobowe, różniące się etiologią i obrazem klinicznym (Empel. 1988). są to !••!>« iwice międzypalcowe oraz zapalenie skóry szpary międzypalcowej (zanokcica za-1/1 tu) Zanokcica powoduje obniżenie wydajności mlecznej średnio o 15% a przy ■leriACh ciężkich nawet 25-80% Opasanie chorego bydła jest nieopłacalne.
I horobę do stada krów mogą wnosić wprowadzone do stada jałówki Planowy prze-ijiqd i dezynfekcja racic u jałówek i pierwiastek po porodzie oraz okresowa dezynfekcja . ••fn.jo stada i ciągu gnojowego jest niezbędnym zabiegiem profilaktycznym przeciw inir.owomu szerzeniu się schorzenia. Bardzo dobrym preparatem do zwalczania zanok-• y /akaznej bydła (zzb) okazał się chitozan (Ramisz i Małecki. 1992).
f innych schorzeń racic wymienić należy ochwat, zespół Rusterholza (tzw. wrzód j. •< In szwy), przerostowe zapalenie skóry szpary międzypalcowej (limax) i urazowe zapa-Inmi« tworzywa
Nrhemat czynników wpływających na powstanie zakaźnej zanokcicy owiec (kulawki) I Karano na rysunku 23
U trzody chlewnej, loch knurów i tuczników na twardych chropowatych i mokrych in )■ iwtskach bezściółkowych występuje duża ścieralność rogu, liczne pęknięcia, które I■ wadzą do ropnych i martwicowych zapaleń koronki i szpary racicowej (ryc.24)
Ustawienie kończyny
Nienormalne v
Deformacje lacie
Normalne
Temperatura >10X Wiłgotność podłoża i
Zło utrzymani© racicy
i uli* kamienie
i i.Hfygi roótin \ Urazy-,
|»i .•iriioko)
i. *«/towica 1 czyrniki - > 'ninfigyloices > zakaźne |miMiio«ua
i
Zanokcica
1
Uszkodzenia skóry w szparze międzyraocźnej
Ifyi 23 Czynniki predysponujące do rozwinięcia Ryc 24 Schemat miejsc powstawania ubytków na się zakaźnej zanokcicy (Cygan 1988} racicach trzody chlewnej (Bmoks i wsp 1977)
flpr/pt i materiał do ćwiczeń: zestaw kopyt i racic (krów, owiec i świń), zestaw pod-Kt‘»w zestaw do pielęgnacji racic, aparat „Rosont’ oraz szlifierka do korekcji racic, filmy .Pielęgnacja kopyt u źrebiąt’. .Pielęgnacja racic”.
8.2.3. Pytania i zadania
1 Co to jest oś pęcinowo-kopytowa£
2 Wymienić schorzenia racic i ich przyczyny
t Zapoznać się z zestawami preparatów anatomicznych kopyt i racic.
A Utrwalić wiadomości pokazane na filmach