73839 Obraz (1552)

2.12 Analiza in;iji|llui |>i/< iImi/I>iui\U\ ,i

Controlling inwestycji krótkoterminowych polega na:

•    planowaniu odpowiedniej wielkości i struktury inwestycji krótkoterminowy* || w krótkim okresie, a także sporządzaniu planów wieloletnich;

•    monitorowaniu i analizie zmian w tym zakresie, wyznaczaniu odchyleń n.l zaplanowanych wielkości, badaniu przyczyn tych odchyleń, liczeniu wsl .i¹ ników płynności finansowej i efektywności inwestycji w papiery wartościowe,

•    formułowaniu odpowiednich wniosków, które zarządzającym finansami l ii my pozwolą na skorygowanie dotychczasowych planów pod kątem optymali/m |i wielkości i struktury inwestycji krótkoterminowych na najbliższe okresy i w pin nach długoterminowych.

Planowanie odpowiedniej struktury inwestycji krótkoterminowych polega głów nie na ustalaniu proporcji między poziomem gotówki i krótkoterminowych papierów wartościowych, które można w odpowiednim momencie sprzedać i tym sposobem zamienić na niezbędną gotówkę.

Prawidłowa struktura inwestycji krótkoterminowych jest ważna dla optymali/u cji ich efektywności lub (z punktu widzenia utraconych korzyści) minimalizacji ogólnego kosztu trzymania gotówki. Tak więc:

•    gotówka w kasach — nie przynosi żadnych dochodów;

•    lokaty w bankach na rachunkach bieżących — bank płaci niskie odsetki (poniżej inflacji) lub nie płaci wcale;

•    terminowe lokaty bankowe — w zależności od kwoty lokaty i długości okresu lokaty bank płaci wyższe odsetki (powyżej inflacji);

•    lokaty dokonywane bezpośrednio na rynku pieniężnym, takie jak krótkotei minowe papiery dłużne, bony skarbowe, bony komercyjne — pozwalają uzyskać wyższe odsetki.

Trzeba jednak pamiętać, że największą płynnością charakteryzują się gotówka w kasach oraz lokaty w bankach na rachunkach bieżących, mniejszą — terminowe lokaty bankowe, najmniejszą zaś — lokaty dokonywane bezpośrednio na rynku pieniężnym.

Zarządzanie gotówkąjest więc nakierowane na znalezienie minimalnej wielkości gotówki niezbędnej do zachowania płynności gotówkowej firmy.

Zasoby gotówkowe można podzielić na [Bień, 2000, s. 199]:

•    zasoby operacyjne;

•    zasoby przezomościowe;

•    zasoby spekulacyjne;

•    zasoby celowe.

Posiadanie gotówkowych zasobów operacyjnych jest konieczne do płacenia różnego typu zobowiązań, takich jak: względem dostawców, pracowników, podatkowych, bankowych. Gotówkowe zasoby przezomościowe wynikają z niebezpieczeństwa wystąpienia napięć płatniczych powstałych na skutek nieterminowego

i < I v w 11 gotówki do I inny lub nieprzewidzianych wydatków. Zasoby spekulacyjne inopt być tworzone w firmie jako rezerwa na korzystne sytuacje, jakie mogą powstać no lytiku w zakresie lokowania gotówki w materiały po atrakcyjnych cenach lub " uli akcyjne papiery wartościowe. Firma może także tworzyć rezerwy na określone i • Ir np. na inwestycje.

A i >y zminimalizować ogólny koszt utrzymania gotówki w firmie, można się l*M lii/yć modelami optymalizującymi zasób gotówki, np. modelem Millera-Orra. / •( .losowanie modeli optymalizujących zasób gotówki w firmie ma jednak ograni

•    omy zakres. Zmiana stóp procentowych, realizacja większych inwestycji czy /.ildocenia przepływu gotówki powodują zmianę zakładanych wyników.

W modelu Millera-Orra trzeba wyznaczyć, na podstawie danych historycznych ilbo założeń planowych, wariancję dziennych strumieni gotówki oraz wprowadzić dolni) i górną granicę kontrolną [Piotrowska, 1997, s. 66]. Jeżeli dzienny strumień golów ki netto przekroczy górną granicę kontrolną, to firma powinna zainwestować (ego część, np. kupić krótkoterminowe papiery wartościowe. Jeśli dzienny strumień połówki netto spadnie poniżej dolnej granicy kontrolnej, to firma powinna sprzedać papiery wartościowe. Dolny poziom zależy od łatwości dostępu firmy do źródeł finansowania.

Model zawiera formuły pozwalające obliczyć:

•    zasób gotówki, który minimalizuje całkowity koszt trzymania gotówki — R:

gdzie:

R — zasób gotówki minimalizujący całkowity koszt trzymania gotówki przy L = 0,

L — dolna granica kontroli,

a — koszt transakcji kupna-sprzedaży papierów wartościowych,

V — wariancja dziennych strumieni gotówki netto,

i — dzienna stopa procentowa krótkoterminowych papierów wartościowych;

•    docelowy zasób gotówki — G:

G = R + L;

•    górną granicę kontrolną — H:

H- 3R + L.

Modele optymalizujące zasób gotówki sprawdzają się, gdy dotyczy to małej gotówki i niedużych jej zasobów. W przypadku dużych firm i konieczności długoterminowego planowania zasobów gotówkowych ważną rolę odgrywa sporzą dzanie preliminarza obrotów gotówkowych.