■
soidalnie zmienne. Po stronie wtórnej połączonej w gwiazdę mogą być dołączone odbiorniki jednofazowe.
Podobnie zachowuje się transformator, który ma obydwa uzwojenia połączone w gwiazdę, ale ma dodatkowe uzwojenie połączone w trójkąt, w którym zamykają się trzecie harmoniczne prądu (rys. 2.26).
2A 2B 2C
•2.26* Transformator z uzwojeniem połączonym w gwiazdę z dodatkowym zamkniętym uzwojeniem kompensacyjnym •2.27 • Trzecie harmoniczne napięcia indukowanego w połówkach uzwojenia transformatora połączonego w zygzak
Przy połączeniu uzwojeń transformatora w gwiazdę bez przewodu neutralnego po stronie górnej i w zygzak po stronie dolnej, nie płynie trzecia harmoniczna prądu magnesującego, natomiast występują trzecie harmoniczne strumieni magnetycznych i napięć indukowanych w poszczególnych połówkach uzwojenia dolnego połączonego w zygzak (rys. 2.27). Wszystkie te napięcia indukowane w poszczególnych połówkach uzwojenia są ze sobą w fazie. Uzwojenie każdej z faz składa się z dwóch połówek. Przy obiegu fazy uzwojenia jedno z napięć połówkowych jest zwrócone zgodnie z obiegiem, a drugie przeciwnie do obiegu. Wypadkowa trzecia harmoniczna napięcia fazowego jest równa zeru. Transformator o połączeniach gwiazda-zygzak nadaje się do zasilania odbiorników jednofazowych.
•2.32» Jaka jest przekładnia transformatorów jednofazowych i trójfazowych o różnych rodzajach połączeń?
Przekładnia transformatora jest to stosunek górnego napięcia przewodowego do dolnego napięcia przewodowego w stanie jałowym, tzn.
(2.18)
W stanie jałowym prąd płynący przez uzwojenie górne (pierwotne) l< sl bardzo mały, więc spadki napięcia w uzwojeniach są bardzo małe, .1 napięcia indukowane w uzwojeniach są praktycznie równe napię-<mm na zaciskach. Przy tym uproszczeniu przekładnia transformatora jednofazowego jest równa jego przekładni zwojowej n, określonej wzorem (2.15). W transformatorze trójfazowym związek między przekładnią transformatora i przekładnią zwojową zależy od sposobu po-lączenia uzwojeń i wynosi
*Dy =
ęNjL=NjL cNd Nd
cN,
g__
KVz =
x/3cJVd cN.
2 = 2 3 Na 3 "
K
KYz =
— n
cNd v Nd cNs 2
N.
g _
()bciążenie symetryczne transformatora trójfazowego jest to obciążenie trzech faz transformatora odbiornikami o jednakowych rezystancjach i jednakowych reaktancjach. Wtedy zjawiska zachodzące we wszystkich fazach przebiegają analogicznie, natomiast prądy, napięcia i strumienie w poszczególnych fazach są względem siebie przesunięte o kąty fazowe równe trzeciej części okresu, czyli o kąty 2k/3. W takim przypadku zamiast rozpatrywać zjawiska w transformatorze trójfazowym można rozpatrywać zjawiska w transformatorze jednofazowym.
43