65708 metody pracy z grupą w poradnictwie zawodowym strona$ 25

zawodów zwanych regionami (rys. 5). Mapa ukazuje również związek z koncepcją typów osobowości zawodowej Hollanda. Poruszając się zgodnie z ruchem wskazówek zegara można prześledzić właściwości dwunastu grup zawodowych (regio nów). / których sąsiadujące ze sobą charakteryzują się wysokim stopniem podobieństwa. Na każdy z regionów składaja się różnorodne aktywności zawodowe w następującym porządku:

Region 12 i I (osobowość społeczna) zawiera grupy zawodów związanych z Pracą /. ludźmi takie, jak:

T.    ochrona zdrowia,

U.    szkolnictwo.

V.    usługi społeczne.

Region 2 i 3 (osobowość przedsiębiorcza) obejmuje zawody / grupy Kontakty biznesowe takie, jak

A.    marketing i sprzedaż.

B.    zarządzanie i planowanie.

C.    katalogowanie i komunikacja.

W.    obsługa klientów.

Region 4 i 5 (osobowość konwencjonalna) obejmuje grupy zawodów określone mianem Operacje biznesowe takie, jak:

D.    transakcje finansowe.

Ii. magazynowanie i dystrybucja.

F. operacje komputerowe i przetwarzanie danych.

Region 6 i 7 (osobowość realistyczna) obejmuje zawody z grupy Prace techniczne, a wśród nich związane z:

Ci. pojazdami.

H.    konstrukcją.

I.    zasobami naturalnymi.

J.    rzemiosłem.

K.    konserwacją i techniką biurową.

M. naprawą i obsługą urządzeń fabrycznych.

Na Region 8 i 9 (osobowość badawcza) składają się grupy zawodów, które ujęto pod hasłem Nauka:

M.    inżynieria i inne nauki stosowane,

N.    medycyna,

O.    nauki przyrodnicze i ścisłe.

W Regionie 10 i 11 (osobowość artystyczna) zgrupowane są zawody pod nazwą Sztuka:

P.    nauki społeczne.

Q.    sztuka stosowana (wizualna).

R.    sztuki piękne.

$. sztuka stosowana (werbalna).

Prediger (Prediger. Swaney, Mau, 1993). opracował również listę Rodzin zawodów (przykłady rodzin oraz kompletna mnpc zawiera załąc znik 11 niniejszej pracy). Nie zawsze jednak |>okrywa się ona z wyodrębnionymi regionami, ponieważ ich obszary niejednokrotnie zachodzą na siebie.

3. Koncepcja rozwoju kariery zawodowej Donalda E. Supera

Ważnych informacji na temat kształtowania kaiiery zawodowej dostarcza koncepcja Supera (Super. 1972. 1984: Super. Bolm. 1971). Bczpośtcdnią inspiracje stanowiły dla niego prace Ginzberga. Ginzburga. Axelnida i Hermy (Ginzherg. 1984). W wyniku licznych badań, prowadzonych głównie metoda ustmkturalizo-wanego wywiadu, autorzy uzyskali informacje pozwalające im na opisanie trzech głównych okresów, przez, jakie przechodzi człowiek, ustalajuc swoje pieferencje zawodowe. Każdy okres .można podzielić na dodatkowe stadia (lab. 7). Według Supera rozwój człowieka przebiega przez pięć stadiów takich, jak: dzieciństwo, dorastanie, wczesna dorosłość, dojrzałość i starość. W ramach tych stadiów daje się zaobserwować również, pięć faz rozwoju zawodowego. Nazwa każdej fazy określa zarazem typowe dla niej zadanie rozwojowe.

1. Faza wzrostu (stadium dzieciństwa) od urodzenia dn 14. roku życia.

Treścią tej fazy jest rozwój jednostki |H>przcz identyfikowanie się z osobami ważnymi w rodzinie i szkole. W tej fazie początkowo dominującą rolę odgrywają potrzeby i fantazje, polom, wraz. ze zwiększaniem się udziału dziecka w życiu społecznym, rośnie rola zainteresowań i umiejętności. Faza tn obejmuje trzy okresy:

•    okres fantazji - od 4. do 10. rokit życia: dominująca rolę odgrywają potrzeby, ważne jest ogrywanie ról społecznych w zabawie;

•    okres zainteresowań - od II. do 12. roku życia: ..to, co się lubi" staje się główną determinantą aspiracji i aktywności;

•    okres umiejętności od 13 do 14. roku życia: analizowanie własnych zdolności pod kątem wymagań zawodowych.

25