75830 logistyka zaopatrzenia
2

2% 2%

□zmiany techniczne wyrobów i technologii □zakupy w skali globalnej □analiza cen zakupu □zmiany struktury sieci dostawczej B analiza wartości wyrobów i procesów □ umowy wieloletnie

■zwiększona aktywność wskutek bodźców konkurencyjnych ■pozostałe przedsięwzięcia

Rys. 4. Najważniejsze źródła obniżki kosztów zakupu

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: S. Wesołowski: Uwarunkowania redukcji kosztów w obszarze zakupu. „Gospodarka Materiałowa i Logistyka" 2001, nr 2, s. 26.

Faza zakupów ma decydujące znaczenie dla zdolności przedsiębiorstwa do konkurowania. Na fakt ten zwracają uwagę liczni autorzy. I tak np. A.J. Gasser pisze: Nowe źródła zysku dla przedsiębiorstwa odkrywają szefowie przedsiębiorstwa, osoby odpowiedzialne za marketing, sprzedaż, badania i rozwój, finanse i kadry, każdy, kto zrozumie, że zakupy to nie pisanie zamówień, lecz funkcja o strategicznym znaczeniu dla przedsiębiorstwa. Jest to obszar.

gdzie możliwe są oszczędności kosztów, gdzie tkwią impulsy dla ciągłego rozwoju, gdzie są partnerzy, z którymi możliwy jest postęp¹⁵. Z kolei M.E. Porter traktuje zaopatrzenie jako działalność pomocniczą przyczyniającą się do uzyskania przewagi konkurencyjnej. Może się to dokonać na dwa sposoby:

-    poprzez dodanie wartości do wytwarzanego produktu,

-    dzięki powiązaniu działalności zaopatrzeniowej z otoczeniem zewnętrznym - dostawcami, którzy mogą się przyczyniać do uzyskania przewagi konkurencyjnej.

Do strategicznych decyzji w logistyce zaopatrzenia należy zaliczyć:

-    decyzj e typu make or buy,

-    decyzje o zasadach doboru i oceny dostawców,

-    wybór zasad sterowania zapasami materiałowymi,

-    decyzje w zakresie informatyzacji procesów zaopatrzenia.

W tym rozdziale są omówione tylko decyzje typu make or buy. Pozostałe rodzaje decyzji o charakterze strategicznym są omówione według kolejności w rozdziałach: trzecim, czwartym i piątym. Rozdziały te ujmują różną problematykę decyzji strategicznych w każdym z tych rodzajów.

Zwrot „make or buy” w tłumaczeniu na język polski oznacza „zrób lub kup” czy też „wytworzyć czy kupić”. Zarówno w teorii, jak i w praktyce zarządzania określenie to przyjęło się w oryginalnym brzmieniu i często jest używane bez tłumaczenia na język polski. Istotą decyzji make or buy jest wyznaczenie optymalnego zakresu działań wykonywanych przez firmę we własnym zakresie. Problemy tego typu mogą powstać w dwóch obszarach, które wyraźnie należy od siebie odróżnić, a mianowicie są to:

-    sfera produkcji - wytwarzać czy kupować półfabrykaty, części itp.,

-    sfera usług logistycznych - realizować je we własnym zakresie czy zlecić ich wykonywanie obcym jednostkom²⁶.

W każdym przypadku, aby ostatecznie dokonać wyboru jednej bądź drugiej opcji należy porównać koszt wyprodukowania danego półproduktu lub świadczenia danej usługi we własnym zakresie z kosztem zakupu owego do-bra/usługi u zewnętrznego kontrahenta²⁷. Można wyróżnić trzy poziomy podejmowania decyzji make or buy:

²⁵ A. J. Gasscr: Nowe spojrzenie: zakupy źródłem zysku. Dla skutecznych menedżerów. Polskie Stowarzyszenie Logistyki i Zaopatrzenia, Warszawa 1996, s. 9.

⁵⁴ Por. S. Krawczyk: Op. cit, s. 313-314.

²⁷ Por. K. Lysons: Op. cit., s. 280.

21