76521 ptaki I (29)

Redakcja serii: Magda Duszyńska-Walc/ak Redakcja: Anna Palusińska Projekt okładki: Konrad Klei*

ISBN 83-60185-25-2 O Copyright hy Nowa Era Warszawa 19%

W;

P

Wydawnictwo Nowa Kra

01-248 Warszawa, ul. lana Kazimierza .35/37

Druk i oprawa: PWP ..Gryf' S.A.

Ciechanów, ul. Sienkiewicza 51

Dlaczego chronimy ptaki

Są gatunki ptaków, które znamy wszyscy. Towarzysza nam przez cały rok lub jesienia odlatują na południe. O istnieniu wielu nie wiemy prawie nic m.in. dlatego, że ich nie spotykamy. Co jest tego przyczyną? Człowiek prowadząc coraz bardziej agresywną gospodarkę na dużych terenach, eliminuje naturalne środowiska występowania wielu gatunków ptaków. Osuszanie bagien i łąk, zagospodarowywanie nieużytków, prowadzenie gospodarki leśnej, stosowanie nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, zagospodarowywanie brzegów rzek i jezior, odprowadzanie ścieków do naturalnych zbiorników wodnych, wypalanie traw - wszystkie te ludzkie działania zmieniają całe krajobrazy. Nie wszystkie ptaki znajdują dla siebie odpowiednie warunki do zakładania gniazd, nie wszystkie znajdują odpowiedni |>okarm. Ochrona gatunkowa zagrożonych ptaków obejmuje miejsca zakładania przez nie gniazd oraz naturalne środowiska id) występowania. Istniejące w Polsce parki narodowe i wiele rezerwatów przyrody taką właśnie spełniają rolę. Ptaki odbywające dalekie przeloty chronione są przepisami międzynarodowymi.

Musimy sobie zdać sprawę, że wiele gatunków straciliśmy bezpowrotnie. Tylko w niewielu przypadkach powiodły się próby hodowli i wypuszczania młodych ptaków na tereny, które wcześniej zasiedlały.

Są też gatunki, które przystosowały się do nowych, odmiennych warunków, jakie powstały dzięki działalności człowieka. Zmieniły one lub zmieniają swoje obyczaje i coraz częściej pojawiają się zarówno w małych osadach, jak i dużych miastach; często też zimują. Tyrn należy pomagać, ponieważ często padają ofiarą przekształconego środowiska.

Prowadzone ł>adania naukowe coraz częściej obalają też stare, nieprawdziwe poglądy ludzi, którzy obwiniają niektóre gatunki o wyrządzanie przez nie szkód w gospodarce człowieka. Okazuje się, że gatunki te są naszymi sprzymierzeńcami w walce z licznymi szkodnikami i że należy je chronić.

Ważnym miejscem dla ochrony gatunkowej ptaków jest Bałtyk i rejon wybrzeża. Wiele zimujących tu ptaków ginie bowiem wskutek zanieczyszczenia wód olejami. Człowiek niszczy też naturalne ostoje gatunków przelotnych.

3