78577 lichtarski (36)

72 2 Istota i ceto przedsiębiorstwa

•    słabą wolą do porozumienia i kompromisu poszczególnych „stron" negocjacji oraz trudnościami w osiąganiu konsensusu,

•    brakiem infrastruktury informacyjnej, doradczej i mediacyjnej, która mogłaby ułatwić efektywne negocjacje.

Jednocześnie zwracają uwagę pewne elementy roszczeniowe polskich związków zawodowych i niewielkie przejawy ich woli do współdziałania z pracodawcami w zakresie poszukiwania możliwości wzrostu efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa. Z drugiej zaś strony, szczególnie w sektorze własności prywatnej. można zaobserwować nikłe chęci pracodawców do dzielenia się władzą z pracownikami.

Za przestrzeganiem zasady partycypacji w przedsiębiorstwie przemawiają liczne argumenty ekonomiczne, społeczne i etyczne, potwierdzone doświadczeniami wielu państw, w tym także Europy Zachodniej. Potrzeba i możliwości utrzymywania partycypacji pracowniczej na odpowiednim poziomie są bezsporne. Może się to przejawiać w stosowaniu rozwiniętego modelu zdecentralizowanego, łącznie z realizacją koncepcji zarządzania zasobami ludzkimi w przedsiębiorstwach, bądź też modelu scentralizowanego w różnych jego odmianach. W każdym z nich chodzi o zapewnienie warunków do realizacji interesów pracowniczych. Partycypacja pracownicza jest sposobem na reprezentowanie tych interesów.

Literatura

[1]    Armstrong M Zarządzanie zasobami ludzkimi. Strategia I działanie. Kraków: Profesjonalna Szkota Biznesu 199ó.

[2]    Błaszczyk B.: Partycypacja po skandynawska. „Przegląd Organizacji" 1987 nr 2

[3]    Borkowska S.: Zarządzanie partnerskie. „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa' 1994 nr 2

[4]    Szwcdowski S : Japońskie przedsiębiorstwa — stosunki przemysłowe. „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 1991 nr 1L

? /Pytania kontrolne

1.    Jaka jest wzajemna relacja między następującymi kategoriami: przedsiębiorstwo — przedsiębiorca — przedsiębiorczość?

2.    Kto i dlaczego jest przedsiębiorcą?

3.    Jaką główną funkcję pełnią przedsiębiorcy w przedsiębiorstwie?

4.    Czy oddzielenie własności od zarządzania jest równoznaczne z pozbawieniem przynależności właściciela środków produkcji do kategorii przedsiębiorcy?

5.    Co jest naczelnym motywem działania przedsiębiorcy?

6.    Na czym polega system podmiotowy prawa handlowego?

7.    Jak zmieniał się sposób wyrażania podmiotowości przedsiębiorstwa w Polsce?

8.    Jakie grupy społeczne możemy wyróżnić w przedsiębiorstwie?

9.    Co jest celem każdej organizacji?

10.    Jakie główne typy własnościowe przedsiębiorstw możemy wyróżnić?

U. W jakich typach przedsiębiorstw istnieje najmniejszy konflikt interesów?

12.    W jakich typach przedsiębiorstw istnieją najostrzejsze konflikty interesów?

13.    Dlaczego struktura celów przedsiębiorstw amerykańskich różni się od struktury celów przedsiębiorstw japońskich?

14.    Jakie są sposoby realizacji interesów pracowników w ramach partycypacji zakładowej?

15.    Omów formy reprezentacji interesów pracowników w scentralizowanym modelu stosunków przemysłowych.