§ 2. BADANIE WYTRZYMAŁOŚCI MAS SPRASOWANYCH
Większość mas pirotechnicznych używanych do elaboracji amu-ilcji ma postać sprasowanych elementów ogniowych o określonym tnztałcie.
Obecnie najczęściej stosowaną metodą badania wytrzymałości im* pirotechnicznych jest oznaczanie ciśnienia (w kG/cm2) po-li/rbnego do zgniecenia cylinderka ze sprasowanej masy. Próbę wykonuje się w specjalnych aparatach (rys. 2).
Rys. 2. Aparat IM.—4R do badania wytrzymałości materiałów
V - .1 Ca m czny
^,^<>3, 00-664 Warsz
tkl./fax 628-59-16 —1—
4‘Jt
Aparat IM-4R* należy do typu aparatów mających napęd mechaniczny oraz mechanizm dźwigniowo-wuhadlowy do pomiaru siły. Aparat jest wyposażony w przyrząd samopiszący, który podczas prób zapisuje automatycznie w dużej skali krzywe wyznaczające: nacisk i odkształcenie.
Badaną próbkę sprasowanej masy (zwykle jest to gwiazdka
0 średnicy 20—25 mm i mniej więcej o Lej samej wysokości) umieszcza się między dwiema niewielkimi płytkami stalowymi
1 powoli, ze stałą prędkością, zbliżając płytki ku sobie, określa się siłę potrzebną do zgniecenia gwiazdki.
Aparaty do prób wytrzymałościowych dają możność dokładnego określenia siły niezbędnej do pokruszenia gwiazdki, zapewniają stałość warunków próby, a, zwłaszcza stały wzrost nacisku; ponadto zapisują krzywą oddającą charakter odkształceniu gwiazdki przy wzroście nacisku.
Graniczną wytrzymałość na ściskanie dla badanej próbki (<*«) oblicza się ze wzoru:
„ _ Praax i f! / .»
aa =-— k(«/cm-,
A
gdzie Pmu,— nacisk w kG, potrzebny do całkowitego rozkrusze-nia gwiazdki;
A — powierzchnia w cm2 próbki (gwiazdki), przyjmująca na siebie nacisk.
§ 3. CZYNNIKI, OD KTÓRYCH ZALEŻY WYTRZYMAŁOŚĆ MAS.
KLASYFIKACJA LEPISZCZ
I
Wytrzymałość sprasowanych elementów ogniowych zależy od wielu czynników. Należą do nich:
1. Własności mieszaniny podstawowej utleniacz — substancja palna.
2. Własności lepiszcza i jego zawartość w masie.
3. Stopień rozdrobnienia składników i technologia wyrobu masy (kolejność mieszania składników, czas mieszania, rodzaj mieszalnika i inne).
4. Sposób wprowadzenia lepiszcza do masy: w postaci suchej, w postaci roztworu (lakieru) oraz stężenie roztworu lepiszcza itp.
* Szczegóły dotyczące konstrukcji aparatów do prób wytrzymałościowych i sposobów przeprowadzania badań patrz B. Awdiejew: Ttechnika opric-dielenia miechaniczeskich swojstw mietallow, Mictalturgizdut, Moskwa 1919, str. 49—56. Posługując się aparatem typu IM-4II należy używać dodatkowych specjalnych przyrządów. Do aparatu typu IM-4A używunie dodatkowych przyrządów nie jest potrzebne.
43