81353 kupisiewicz dydaktyka ogólna9

221

220

Dydaktyka ogólna

Nauczyciel

nieliczne grupy starannie wyselekcjonowanej młodzieży, a zgoła inaczej wówczas, gdy proces nauczania ma charakter masowy, obejmując przy tym uczniów różniących się zazwyczaj dość znacznie tak pod względem rodzaju, jak i poziomu wykazywanych uzdolnień, zainteresowań i potrzeb intelekutalnych.

Trzecim kierunkiem przebudowy obecnych systemów kształcenia nauczycieli w^ krajach Wspólnoty Europejskiej jest traktowanie uczenia się organizowanego w szkole i przez szkołę nie tyle jako formy jedynej -z czym w dotychczasowej praktyce edukacyjnej mieliśmy przeważnie do czynienia - co raczej wspomagającej tzw. uczenie się równolegle, którego rola ostatnio stale wzrasta. Wymaga to jednak uprzedniej zmiany sprawowanej teraz przez szkołę funkcji. Z instytucji bowiem stanowiącej główne źródło wiedzy musi się przekształcić - nie wyzbywając się przy tym swoich powinności informacyjno-transmisyjnych - w placówkę koordynującą procesy zdobywania wiadomości i umiejętności z rozlicznych źródeł pozaszkolnych, a także „przetwarzającą” tę wiedzę w zamierzony sposób, podporządkowany z góry założonym celom.

Do tego właśnie celu zmierzają propozycje zawarte w raporcie EUR1-DICE. Podkreśla się w nim - a jest to już czwarty kierunek przebudowy kształcenia nauczycieli w krajach Wspólnoty - żeby specjalizację przedmiotową zastępować specjalizacją „poliwalentną”. Pozwala to bowiem przyszłym nauczycielom nauczać nie jednego - jak najczęściej dotychczas - lecz co najmniej dwóch przedmiotów^, a ponadto łączyć tę pracę z działalnością orientacyjną i poradniczą.

Zamierzonym efektem końcowym proponowanych zmian jest nauczyciel o wykształceniu akademickim, który umie i chce uczyć się i nauczać innowacyjnie, sprawuje nie tylko funkcje „kształceniowe”, lecz również wychowawcze, opiekuńcze i selekcyjne, ale nie w sensie selekcji eliminującej, lecz promującej, a ponadto szybko i racjonalnie reaguje na to, co postępowe i twórcze.

Bibliografia

A Nation at Risk. The Imperatiue for Educational Reform. Washington nr _ln0o US Govt. Prlnting Office.    ^{S    1983}'

Diesterweg F.A.W. Schriften und Reden in zwei Bdnden. Tom 1 rwim , , 1950, Volk und Wissen Verlag.    ^lm "

Edukacja narodowym priorytetem. Raport o stanie i kierunkach rozwoju edukn u narodowej w PRL. Warszawa - Kraków 1989, PWN.    ^CJl

La formation continue des enseignents dans 1’Union Europeenne et dcm i pays de IAELE/EEE. Bruxelles 1995.    ^es

Trethoven D.M. Managing with Appraisal. Achieuing Quality Schools throuah Per formance Management. London 1991, Paul Chapman.

Sprawdzian 14

1.    Scharakteryzuj najważniejsze składniki ogólnych i zawodowych kwalifikacji nauczyciela współczesnej szkoły.

2.    Jakie wnioski dla kształcenia nauczycieli wynikają z tendencji rozwojowych edukacji w krajach uprzemysłowionych.

3.    Omów podstawowe kierunki przebudowy systemu kształcenia, dokształcania i doskonalenia nauczycieli w krajach Unii Europejskiej.

4.    Jakie funkcje - oprócz kształceniowej - powinien spełniać współczesny nauczyciel?

5.    Co to znaczy, że nauczyciel powinien umieć kierować procesem orientacji szkolnej i zawodowej swoich uczniów, a także możliwie wcześnie ujawniać opóźnienia uczniów w nauce szkolnej oraz podejmować kroki zmierzające do likwidacji tych opóźnień? Jakie to kroki?