88151 IMG60 (5)

218

Tabela 8.15    liczb ostrzegawczych i krytyc/-

Uczby ostrzegawcze i krytyczne pierwotnych szkodni- nych (tab SIS) W przypadku ków sosny ustalone dla materiałów z jesiennych poszu- _slwicrdzcnja. _/c hezcbnośćsA.Ki-krwan (dane skrócone)    ..

nika mieści się w podanym pr«-

Gatunek szkodnika	Liczby
	ostrzegawcze	krytyczne
Strzygonia choinówka	4-8	21-30
Barczatka sosnówka	8-15	51-80(8-150)
Poproch cetyniak	15-30	71-120
Osnuja gwiaździsta	20-30	61-90 (25-120)
(eonimfa) Boreczniki	5—40	201-300

• na powierzchni podokapowej

d/ialc liczb, zarządza mc natychmiastowo przeprowadzenie i.) s.i-m;| metod;) kontroli uzupełniającej. zagęszczając liczbę knntrnl-nych powierzchni podokapowych poza partiami kontrolnymi w ten sposób, że wokół każdei powierzchni podokapowej. na której stwierdzono groźne zagęszczenie szkodnika, zakłada się 4 przeciwległe dodatkowe kontrolne powierzchnie podokapowe i kontynuuje tę czynność aż do ustalenia rzeczywistego obraz.u zagrożenia. W przypadku wątpliwości co do wiarygodności wyników uzyskanych w czasie jesiennych poszukiwań pierwotnych szkodników sosny lub celem ich weryfikacji, której potrzeba wynika z innych przyczyn, centralna administracja lasu na wniosek upoważnionej placówki naukowej przygotowującej prognozę zarządzić może nadzwyczajną kontrolę strzygom choinówki i poprocha cetyniaka przez wiosenne poszukiwania poczwarck tych gatunków. Kontrolę przeprowadza się w sposób podobny jak przy jesiennych poszukiwaniach pierwotnych szkodników sosny. Wiosenny zbiór poczwarek strzygoni choinówki musi być wykonany zaraz po zejściu śniegu, a więc w początkach marca, najpóźniej do połowy tego miesiąca. Zbiór poczwarek poprocha cetyniaka musi być zakończony do I5 kwietnia.

Z tych samych przyczyn może być zarządzona nadzwyczajna kontrola barczatki sosnówki w czasie jej przejścia zc ściółki w korony drzew przez próbne lepowanie pni drzew. Na każde I0 ha drzewostanu wyznacza się w tym celu grupę drzew kontrolnych składającą się z drzewa „rozpicrncza" (A), drzewa przeciętnego (B). drzewa przygłuszonego (C). na których po wygładzeniu kom-winy nanosi się obrączkę zc specjalnego lepu (rys. X.139). Co drugi dzień zbiera się gąsienice zgronia-

Rysunek 8.139

Pierścień lepowy do kontroli liczebności barczatki sosnówki (lot. B. I Z. Schnaider)

Jzone pod lepem, liczy, ewidencjonuje i poza zasięgiem drzew kontrolnych niszczy.

W przypadku braku odpowiedniego lepu (lep powinien być stale lepki, nic wysychać, przy wysokich temperaturach nie roztapiać się. przy niskich nic krzepnąć) zakładać należy kontrolne. natryskowe pierścienie toksyczne z insektycydu kontaktowego i zbierać martwe gąsienice gromadzące się przy pniu drzewa kontrolnego. Czynność ta jest powtarzana aż do zakończenia wchodzenia gąsienic na drzewo, po czym sumuje się liczbę gąsienic i oblicza średnią na jedno drzewo w grupie kontrolnej. Wyniki porównuje się z liczbami ostrzegawczymi i krytycznymi.

Zasady kontroli występowania pierwotnych szkodników sosny w okresie rójki są przede wszystkim dostosowane do biologii poszczególnych gatunków. Kontrole te mają charakter kontroli nadzwyczajnych (slrzygonia choinówka. poproch cctyniak. barczatka sosnówka, osnuja gwiaździsta) lub kontroli zasadniczej (brudnica mniszka). Kontrole nadzwyczajne są prowadzone na podstawie decyzji centralnej administracji leśnej na tych obszarach leśnych, w których jesienne lub w iosenne poszukiwania pierwotnych szkodników sosny wykazały wysoki stopień zagrożenia. W tym celu organizuje się terenowe punkty obserwacyjne, gdzie obserwatorzy obok obserwacji wylęgu owadów, przebiegu i nasilenia rójki rejestrują także przebieg procesu składania jaj. wylęgu gąsienic oraz kontrolują liczebność żerujących w koronach gąsienic.

Wyznaczenie ścisłego terminu obserwacji tolu motyli wynika z obserwacji przebiegu opuszczania przez owady osłonek poczwarkowych. W tym celu w parach drzewostanów różniących się wiekiem, zwarciem i siedliskiem, od wczesnej wiosny dokonuje się codziennie poszukiwań poczwarek strzygom choinówki. poprocha cetyniaka i ich egzuwiów w ściółce na powierzchni I nr. Czynność tę kończy się. gdy w ściółce znajdować się będą same egzuwia. Nagły pojaw licznych egzuwiów jest sygnałem do obserwacji lotu motyli tych gatunków.

Obserwacje rójki strzygoni choinówki prowadzi się o zmierzchu, popneha cetyniaka w godzinach południowych w dni pogodne na dwóch stanowiskach, na każdym przez I0 min. Lot motyli śledzi się w lukach między koronami (poprochi. na liniach oddziałowych (strzygonia), a liczby przelatujących motyli rejestruje. Ponadto obserwatorzy rnaią obowiązek odławiać motyle: poprocha cetyniaka - siatką entomologiczną w godzinach południowych. strzygonię choinówkę - przez otrząsanie koron młodych sosen wczesnym rankiem i ustalać liczbę jaj znajdujących się w odwłokach samic.

Obserwację rójki osnui gwiaździstej prowadzi się w godzinach południowych iv!

do I4°°), w dni bezchmurne i cieple, przez 3-4 tygodnie, w miejscu występowali:.: ......

wczesnej - od połowy kwietnia, w obszarze występowania formy późnej od potowy maja. Obserwuje się i liczy owady przebywające na pniaeh drzew kontrolnych od wys.-s 2.5 m do odziomka. Liczbę drzew kontrolnych i ich rozmieszczenie należy Jos; . w . charakteru drzewostanu i możliwości obserwatora ograniczonych porą obsciw.u !'• . ważnie jest ich 5 w każdym drzewostanie. Zaobserwowane owady należy zms .    /

czhę ostrzegawczą przyjmuje się występowanie dwóch osobników osimi gw i.i.-.i -mo na I drzewo w czasie jednej obserwacji, za liczbę krytyczną 5 osobnik.m w ... stanach młodszych i dwukrotnie większą ich liczbę w drzewostanach starszych

Obserwację rójki boreczników ogranicza się do rejestracji w > legata, w¹’ >v dów postaci dorosłych w okresie wiosny i lata. W tym celu umieszcza się na .Im, .    »

wylęgarki -chwytniki o wymiarach I X I m i wysokości 20-30 cm Są to mim .